Okul müdürlerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda okul müdürlerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim- öğretim yılı içinde Van ilinin üç ilçesindeki (Edremit, Saray, Özalp) resmi ortaöğretim okullarında görev yapan 795 öğretmen oluşturmuştur. Tarama modeline göre yapılan çalışmada Basit seçkisiz örneklem yöntemiyle belirlenmiş 215 öğretmen çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda, okul müdürlerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmen özerklik davranışları arasındaki ilişkiyi belirleyebilmek için 44 madde ve 4 boyuttan oluşan `Etik Liderlik Ölçeği` ile 17 madde ve 4 boyuttan oluşan `Öğretmen Özerkliği Ölçeği` uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin etik liderlik algıları yüksek bulunmuştur. Araştırmaya katılan öğretmenlerin `öğrenim durumu, branş, okulda çalışma süresi, mesleki kıdem, okul türü, okul müdürüyle çalışma süresi, çalıştıkları ilçenin statüsü, medeni durum` değişkenlerine göre etik liderlik algılarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Fakat `cinsiyet, yaş` değişkenlerine göre etik liderlik algılarında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin, öğretmen özerkliği toplam ölçek puanına ilişkin algıları yüksek düzeyde çıkmıştır. Ayrıca öğretmenlerin `okul türü, görev yapılan ilçenin statüsü` değişkenlerine ilişkin öğretmen özerkliği algılarında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin etik liderlik ve öğretmen özerkliği toplam ölçek puanlarına ilişkin algıları arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki ortaya çıkmıştır. Araştırmada, etik liderlik ile öğretmen özerkliği arasında pozitif doğrusal bir ilişki saptanmıştır. Buna göre, etik liderlikteki artış öğretmen özerkliğindeki artışın %12,9'unu açıklayabilmektedir.Anahtar sözcükler: etik, etik liderlik, özerklik, öğretmen, öğretmen özerkliği

The aim of this study is to determine the relationship between school principals ethical leadership characteristics and teacher autonomy according to the opinions of secondary school teachers. The population of the study is composed of teachers who work at offical secondary schools in three districts of Van (Edremit, Saray, Özalp) in 2018-2019 academic year. At the three districts of Van totally 795 teachers who work at offacial secondary schools constitutes the population of the study. At the study that is done according to the survey model random samples and 215 teachers are included in the study. The perception of ethical leadership of teachers of teachers who attended in the research were high. There was no statistically significant difference in the perception of ethical leadership of the teachers who attended in the research according to the variables of educational status working hours at school, branch, seniority and the status of working, district. While there was no significant difference in marital status varible in total scale score, there was a significant difference in dimatic ethics sub-dimansion. The perceptions of the teachers who attended in the research about total scale score of the teacher autonomy were high. There was a medium level positive and significant relationship between the teachers perceptions working in the three districts of Van regarding the total scale score of ethical leadership and teacher autonomy.. Accordingly the increase in ethical leadership can explan %12,9 of the increas in teacher autonomy.Keywords: ethic, ethic leadership, autonomy, teacher, teacher autonomy