Muhammed Hüseyin Fadlallah`ın İslam düşüncesindeki yeri

Abstract

XX. yüzyılın ortalarından günümüze kadar sosyal, siyasal ve dinî zeminde Lübnan'ın yanı sıra geniş bir coğrafyada Müslümanlar üzerinde etkili şahsiyetlerden birisi olan Muhammed Hüseyin Fadlallah, Ayetullahi'l-Uzmâ makamına yükselmiş Şiî bir din alimi olmakla birlikte bölgenin en önemli problem kaynağı olan İsrail'e karşı mücadele eden Hizbullah için manevî bir lider ve farklı inanç ve görüşteki insanların birlikte yaşama erdemliliğine ulaşabilmeleri için önemli adımlar atmış vahdetçi bir aktivist düşünürdür. Bu çalışmada Fadlallah'ın çocukluk evresinden vefatına kadar hayat serüveni ele alınarak onun bu süreç içerisindeki faaliyetleri ve etkileri değerlendirilmiştir. Bu bağlamda Fadlallah'ın Lübnan'daki Şiî gruplarla ve Hizbullah hareketiyle ilişkisi, İsrail/Amerika-Lübnan hükûmetleri arasında kurulan ilişkilere karşı tavrı, Lübnan iç savaşı ve İsrail'in Lübnan'ı işgal girişimlerine karşı duruşu, ilmî hayatı, dinî davet öğretisi, vahdet arayışı, İslamî hareketler hakkında değerlendirme ve yönlendirmeleri, sosyal faaliyetleri, siyasal söylemleri ve tesirleri ele alınarak onun dinî ve siyasî kişiliği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Muhammed Hussain Fadlallah, who was one of the influential figures on Muslims in the social, political and religious area in worldwide as well as Lebanon, from the middle of the 20th century to the present day, was a Shiite religious scholar who had risen to `Ayatullah al-Uzma` degree, a spiritual leader of Hezbollah, which had been fighting against Israel that was the region's most important source of problems, a man who advocated the unity of people who belived different faiths and views. In this study, the life adventure of Fadlallah from childhood to his death was discussed and his activities and effects in this process were evaluated. In this context, Fadlallah's relationship with the Lebanese Shiite and Hezbollah movement in Lebanon, opinions about the relationship between the Israeli / American - Lebanese governments, the position in the Lebanese civil war, the position of Israel's attempts to invade Lebanon, his scientific life, religious invitation teachings , his doctrine of unity and assesments and orientations of the Islamic movements, social activities, political discourses and influences were examined.