Evde bakılan bedensel engellilerde bakım kalitesi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı evde bakılan bedensel engellilerin yaşam kalitesi ve bakım kalitesi ilişkisini belirlemektir.Yöntem: Araştırma ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. İzmir merkez Konak ilçesinde evde bakım hizmetlerinden yararlanan 109 bedensel engelli ve bakıcıları dahil edilmiştir. Çalışmada engelli ve bakıcıların sosyo-demografik özellikleri, WHOQOL-BREF-D engelli yaşam kalitesi, WHODAS-II yetiyitimi değerlendirme çizelgesi ve QOCS-D engelli bakım ve destek kalitesi ölçekleri uygulanmıştır. Ek olarak engellilik durumu için WHODAS-II uygulanmıştır. Veriler yüz yüze görüşme ile toplanmıştır. Analizde SPSS 21 ve Stata 14 ile yapılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan engellilerin yarısı kadın, ortalama yaş 58,8±18,3, %48,6'sı evli, %31,2'si eğitimsiz, %10,1'inin engeli doğuştandır. Engellilik süresi ortalaması 18,5±16,7 yıldır. Engellilerin %64,2'sinin sağlık güvencesi SGK ve %33,9'unun yeşil karttır. Analizlerde QOC-S bakım ve destek kalitesi toplam puanı ile WHOQOL-BREF yaşam kalitesi ölçeği ruhsal, sosyal, çevresel ve engelli modülü arasında anlamlı ilişki vardır (p<0,05). Ayrıca WHODAS-II yetiyitimi toplam puanı ile yaşam kalitesi ölçeğinin bütün boyutları arasında anlamlı birliktelik tespit edilmiştir (p<0,01). Sosyal güvence, gelir, engellilik süresi, anne-baba akrabalığı ve eğitim durumu da anlamlı bulunan diğer değişkenlerdir. Çok değişkenli doğrusal regresyon analizinde WHODAS-II toplam puanı yaşam kalitesinin tüm boyutları ile anlamlı ilişki gösterirken, QOC-S toplam puanı sosyal, çevresel ve engelli modülü üzerinde etkili bulunmuştur. Sonuç: Bedensel engellilerin yaşam kalitesini etkileyen ana faktörler arasında bireyin yetiyitimi ve bakım kalitesidir. Her iki faktör birbirinden bağımsız bir şekilde yaşam kalitesini etkilemektedir.

Aim: The aim of this study is to determine the relationship between quality of care and quality of life.Methods: The research was conducted with relational survey model. 109 physically disabled and caregivers were included in Konak district of İzmir. Socio-demographic characteristics of disabled and caregivers, WHOQOL-BREF-D, WHODAS-II and QOCS-D scales were used in the study. Data were collected by face to face interview. In the analysis, SPSS 21 and Stata 14 were used.Results: Half of the disabled people who participated in the study were women. The mean age was 58,8 ± 18,3, 48,6% were married and 31,2% were uneducated. 10.1% of the participants were congenitally disabled. The mean duration of disability was 18,5±16,7 years. The health insurance of 64,2% of the disabled was SGK and the green card of 33,9%.There was a significant correlation between QOC-S total score and WHOQOL-BREF-D mental, social, environmental and disability modules (p<0,05). In addition, a significant correlation was found between the WHODAS-II total score and all dimensions of the quality of life scale (p<0,01). Social security, income, duration of disability, parental consanguinity, and educational status were also significant variables. In the multivariate linear regression analysis, the WHODAS-II total score showed a significant correlation with all dimensions of quality of life, while the QOC-S total score was found to have an impact on the social, environmental and disability module.Conclusion: The main factors affecting the quality of life of physically disabled people were disability and quality of care. Both factors affected the quality of life of people with disabilities.