Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki görsellerin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre metin-görsel uyumu açısından incelenmesi

Abstract

Türkçe dersleri metin odaklı işlenir ve metnin içeriği kadar metni resmetmede kullanılan görseller de önemlidir. Çünkü bu görseller metnin içeriği hakkında ön bilgi oluşturmakta ve metnin daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır. Görseller öğrenciyi metni okumaya yönlendirmede de oldukça önemlidir. Türkçe ders kazanımlarından olan `Görsellerden hareketle metni yorumlar.`, `Görsellerden ve başlıktan hareketle metnin konusunu tahmin eder.`, `Görsellerle sunulan bilgileri, olayları, düşünceleri yorumlar ve değerlendirir.` kazanımları görsellerin metin için ayrılmaz bir parçasını yapmaktadır. Buradan hareketle bu çalışmanın amacı Türkçe ders kitaplarındaki görsellerin metnin içeriğini yansıtmadaki yeterliğini ortaya koymaktır. Araştırmada 2018 yılında yayımlanan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki zorunlu temalardaki metinlerin metin-görsel uyumu incelenmiştir. Bu araştırmada doküman incelemesi yapılmış olup araştırma nitel bir araştırmadır. Araştırma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde her sınıf düzeyinde 10 öğrenci ile zorunlu temalardaki metinler, metin – görsel uyumu açısından incelenmiştir. İkici bölümde ise Van ilinde görev yapmakta olan 10 Türkçe öğretmeni zorunlu temalardaki metinleri metin-görsel uyumu açısında incelemişlerdir.Öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşlerinden hareketle varılan sonuçtan dört Türkçe ders kitabında yer alan zorunlu temalardaki okuma metinlerinde kullanılan görsellerin metinlerin içeriğini yansıtmada yetersiz kaldıkları tespit edilmiştir. Görsellerin çoğunluğunun metnin konusu hakkında ön bilgi oluşturmada, ana fikrini/duygusunu iletmede, öğrencilerde estetik duyarlılık ve metinlere karşı okuma isteği uyandırmada yeterli olmadıkları tespit edilmiştir.Anahtar sözcükler:Türkçe ders kitabı, görsel, metin, metin-görsel uyumu

Turkish courses are taught text oriented and the visuals which are used in picturizing the texts are important as well as the text content.Because those visuals create prior knowledge and provide the texts to be understood better. The visuals are quite important to direct students to read the text as well.Turkish learning outcomes ''interprets the text via visuals.'', ''guess the topic of text via visuals and title.'', ''interprets and evaluates the information,events,thoughts which are peresented with visuals.'' makes the visuals inseperable parts for texts.From this point of view, the purpose of this study is to reveal the sufficency of visuals in Turkish coursebooks at reflecting the content of the text.In the study , the text-visual harmony of compulsory themes in the 5,6,7,8 th gradeTurkish coursebooks which are published in 2018 is analyzed. In this study the document research is done and the study is a qualitative study.The study consists of two parts. In the first part,the texts in the compulsory themes were analyzed by 10 students at every grades in wiew of text-visual harmony. In the second part, 10 Turkish language teacher who work in Van city analyzed the texts in compulsory themes in view of text-visual harmony.Based on teacher and student opinions, it was determined that the visuals used in the reading texts in the compulsory themes in the four Turkish textbooks were insufficient to reflect the content of the texts.It has been determined that the majority of the visuals are not sufficient to create preliminary information about the subject of the text, convey their main idea/sense, and arouse students' aesthetic sensitivity and desire to read the texts.Keywords: Turkish coursebook ,visual,text,text-visual harmony