Yoksullukla mücadelede kadınların geliştirdiği stratejiler: Bir örnek olay olarak tandırda ekmek pişiren kadınlar üzerine bir alan araştırması(Van kent merkezi örneği)

Abstract

Son yıllarda az gelişmiş, gelişmekte olan ve hatta gelişmiş ülkelerin manşetlerinde yer alan yoksulluk olgusu neredeyse tüm ülkelerin kaderi haline gelmiştir. İnsanlık tarihinde sürekli var olan ve çözüm aranan bir sorun olarak karşımıza çıkan yoksulluk olgusu ülkede yaşayan tüm bireyleri etkilemektedir. Ancak yoksulluk olgusu ülkeden ülkeye, toplumdan topluma farklı şekillerde algılanmakta ve bireylerde farklı etkilere neden olmaktadır. Gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye'de ise yoksulluk olgusu yüksek düzeylerde yaşanmakta ve ülkede bulunan bireyleri farklı etkilemektedir. Ancak Türkiye'de daha çok ataerkil bir toplum yapısının benimsenmesi ve toplumun hakim olduğu dini normlar, toplum tarafından belirlenmiş toplumsal cinsiyet rolleri kadınların erkeklere oranla yoksulluk karşısında daha savunmasız bırakmıştır. Değişen toplum yapısıyla birlikte aile yapısının değişmesi, boşanmaların artması, evlilik dışı çocuk sahibi olma oranının artması ve çocukların kadınlar tarafından bakılması, kadınların istihdam oranının azalması, toplumsal cinsiyet rolleri gereği kadınların ev gibi özel alanlara mahkum edilmesi, kadın emeğinin enformel sektörde ve vasıfsız işlerde sömürülmesi gibi faktörler kadın yoksulluğunun gündeme gelmesini tetiklemiştir. Bu bağlamda kadınlar yoksulluk olgusuna karşı farklı mücadeleler geliştirmiş ve bu yoksullukla mücadele, kadın yoksulluğuna farklı bir çalışma alanı katmıştır. Bu çalışma da ise daha çok kadınların yoksullukla mücadelede geliştirmiş oldukları stratejiler üzerinde durulmuştur. Çalışmanın saha araştırması Van merkez ilçelerine bağlı kentin dış çeperinde yer alan mahallelerde yürütülmüş, sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan bu mahallelerde ikamet eden görüşmecilere ilçe kaymakamlıklara bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracığıyla ulaşılmıştır. Çalışmanın asıl sorunsalı ise bu mahallelerde ikamet eden yoksul kadınların hane içinde gerçekleştirdikleri bir faaliyet olan tandırda ekmek pişirmenin haneye katkısının olup olmadığını, bu faaliyetin kadın sağlığını etkileyip etkilemediğini ve en önemlisi de geleneksel bağlamda da ele alınan bu faaliyetin yoksullukla mücadele mi yoksa gelenek mi olduğunu saptamak olmuştur.

In recent years, the phenomenon of poverty in the headlines of underdeveloped, developing and even developed countries has become the fate of almost all countries. In the history of humanity, the phenomenon of poverty, which appears as a problem that exists and is always sought, affects all individuals living in the country. However, the phenomenon of poverty is perceived in different ways from country to country, from society to society and causes different effects on individuals.Emerging in Turkey as a country is experiencing high levels of poverty phenomenon and affects individuals in different countries. However, the adoption of a more patriarchal structure of society in Turkey and religious norms that prevail in society, gender roles determined by society has left women more vulnerable to poverty than men. With the changing social structure, changing the structure of the family, increasing the divorce, increasing the rate of having children out of wedlock and looking at women by women, decreasing the rate of employment of women, condemnation of women to private areas such as women's home, the exploitation of women's labor in informal sector and unskilled jobs. the factors triggered women's poverty. In this context, women have developed different struggles against the phenomenon of poverty and combating this poverty has added a different field of work to women's poverty.In this study, the strategies that women have developed in the fight against poverty have been emphasized. The field study of the study was carried out in the neighborhoods located in the outer periphery of the city center of Van, Socio-economic level of the inhabitants living in these neighborhoods were contacted through the Social Assistance and Solidarity Foundations affiliated to the district governorships. The main problematic of the study is whether baking tandoor bread, which is an activity carried out by the poor women residing in the seneigh borhoods, within the household, it was to determine whether this activity affected women's health, and most importantly, whether this activity, which was also addressed in the traditional context, was a struggle against poverty or a tradition.