Amediye (Duhok - Irak) yakın çevresinde toprak erozyonu ve kontrol yöntemleri

Abstract

Erozyon, verimli toprakların devamlılığı açısından önemli bir doğal süreçtir.Ancak insanoğlunun doğaya uygunsuz müdahaleleriyle doğal bir süreç olmaktançıkıp tehlikeli bir doğal afet haline gelmiştir. Dünya çapında her yıl binlerce hektarverimli arazi geri dönüşü olmayacak şekilde tahrip olmaktadır. Coğrafyasının büyükkısmı eğimli ve bol yağış alan Kuzey Irak'taki erozyonun etkinliği tehlikeliboyutlardadır. Bu sebepten ötürü erozyonun bölgesel olarak gerek lokal gereksegenel olarak tanınması, analiz edilmesi ve erozyonun niteliğine göre gerekliönlemlerin alınması gerekmektedir.Araştırma şunları amaçlamaktadır; Amediye ve yakın çevresindeki toprakerozyonunun gücünü etkileyen önemli faktörlerin (Fiziki - Beşeri) belirlenmesi,Amediye'deki toprak türlerini belirleyerek fiziksel ve kimyasal özellikleri. Buçalışma kapsamında erozyon kavramı, erozyonun analiz yöntemleri ve erozyonakarşı alınabilecek önlemler, gerek yerli gerekse dünya literatürü üzerindenincelenmiştir. Erozyon kontrolü, kavramı, çeşitleri ve temel mekanizmalarıanlatılmış; erozyon analiz ve tahmin yöntemleri anlatılmış ve mevcut toprakörneklari üzerinden irdelemesi yapılmıştır. Amediye ilçesi Kuzey Irak bölgesinde yeralan ve Duhok iline bağlıdır.Amediye'de erozyon ve erozyon türleri açıklanarak; bir arazinin erozyonauğraması için toprağın mutlaka taşınmasının gerekli olmadığı açıklanmaktadır. Bazıtürlerinde ise aşınma bir yıldan diğerine fark edilemeyecek mertebede olabilmekte vebu kadarı d hi zamanla ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Vaktinde müdahale IIedilmemesi halinde etkinliğini belli mertebenin üzerine çıkaran erozyonun kontrolü,zamanında yapılabilecek basit müdahalelerle kıyaslandığında sonraki aşamalarındaçok ciddi mali yükler getirebilmektedir. Erozyonun kontrol altına alınmaması halindetopraklarımız hızla kaybının geri dönüşü olmayacak şekildeolacaktır. Bu noktadansonra ne kadar madd gücünüzün olduğunun bir önemi yoktur çünkü kaybın gerikazanımı mümkün değildir.Bölgenin fiziki coğrafya özelliklerini bilmek çok önemli bir konudur. Arc GİS10.4.1 yazılımı ile bölgenin doğal yapısını iyi bir şekilde inceleme fırsatı elde ettik.Bununla beraber erozyon kontrol yöntemleri ve özellikle Amediye İlçesin'de erozyoniyi bir şekilde belirlendi ve Amediye İçesin'de insan faktörü erozyonun oluşmasındaen büyük etkenlerden biridir. Ağaçların konutlar için kullanılması veya toprağıntarım faaliyetlerinde yanlış kullanımı, ilkel metodların kullanımı, hayvanlarınrastgele beslenmesi, özellikle 1957 – 2017 yılları arasında istatistiklere göre nüfusunhızlı artışı gibi etkenler Amediye İlçesinde toprak erozyonu üzerindeki anafaktörlerdir.Bu çalışmada erozyonun kontrolü üzerinde durulmuştur. Erozyon kontrolündebirinci adım erozyon kontrol planının oluşturulmasıdır. Bir erozyon kontrol planınınhazırlanması ciddi bir saha araştırması gerektirmektedir. Erozyondan korunma,rüzg rın, yağmurun, sel suyunun ve orman yangınının etkilerinden sonra, açığa çıkantoprağın korunmasında hayati bir öneme sahiptir. Bunun nedeni sahadaki erozyonsorununun ve etkinliğinin doğru tanımlanması, erozyon kontrol maliyetlerini ciddioranda düşürecektir.Anahtar Kelimeler: Amediye, Duhok, Toprak, Erozyon, Erozyon Kontrol.

Erosion is an important natural process for surviving productive lands. Soilerosion became a dangerous catastrophe ınstead of being a natural process due to aninappropriate human being interferes with nature. Each year, thousands of hectares ofproductive land ruin all over the world. The erosion level is in a danger in the northof Iraq due to the climate especially the high level of rain, and slope. That ıs whyidentification or analyzing of erosion in local or in a wider manner, and gettingappropriate erosion control measures is necessary.The research aims to; Determine the important factors (nature - human) thataffect the strength of soil erosion in Amediye, and also to Determıne the physical andchemical properties of soil ın Amediye. In this study, the concept of erosion, themethods of analysis of erosion and the measures that can be taken against erosionhave been examined through both local and world literature. Erosion control,concept, types and basic mechanisms, erosion analysis, and estimation methods areexplained. The Amediye district is located in the north of Iraq.After explaınıng the concept of erosıon and ıts types, It appeared that the watererosion was the main factor for eroding the soil in Amediye district. Some types oferossıon can be unnoticeable from one year to the next, and this can lead to seriousproblems over time. The control of erosion, which increases its effectiveness above acertain level if it is not intervened in time, can create very serious financial burdensin later stages compared to simple interventions. If the erosion is not controlled, ourland will be rapidly irreversible. From this point on, no matter how much materialpower you have, it is not possible to recover the loss.IVKnowing the physical geography characteristics of the region is a veryimportant issue. Arc GIS 10.4.1 software had been used to examine the naturalstructure of the region in a good way. However, erosion control methods, especiallyerosion in the Amediyi district were well determined and the human factor was oneof the biggest factors in erosion formation in the Amediyi district. Factors such as theuse of trees for burning in daily need, especially in the winter season, misuse of soilin agricultural activities, the use of primitive methods, the random feeding ofanimals, and the rapid increase of population. According to statistics between 1957and 2017, these factors were the maın reseasons for soil erosion in the district ofAmediye.In this study, the control of erosion is emphasized. The first step in erosioncontrol is the creation of an erosion control plan. The preparation of an erosioncontrol plan requires serious field research. Erosion protection is vital for theprotection of soil released after the effects of wind, rain, and floodwater and forestfire. The reason for this is the correct identification of the erosion problem and itseffectiveness in the field, which will significantly reduce erosion control costs.Keywords: Amediye, Dohuk, Soil. Erosion, Erosion Control.