Geçmişten günümüze Diyarbakır İçkale ve yapıları

Abstract

Mezopotamya'nın Bereketli Hilali içerisinde yer alan kadim Diyarbakır kenti, ilk yerleşik hayatın başlangıç noktasından günümüze kadar birçok medeniyete ev sahipliği ve başkentlik yapmıştır. Diyarbakır suriçi tarihinin başlangıç noktası Hurri-Mitani medeniyetinin yerleştiği, yaşam sürdüğü Amida höyük'tür. Surun ilk kara bazalt taşları bu noktada birbiriyle buluşup, Diyarbakır kentini oluşturmuştur. İmparatorluklara ev sahipliği yapan Diyarbakır kentinin yöneticilerini ağırladıkları kısım geçmişten günümüze Amida Hüyük'ün de içinde bulunduğu Diyarbakır Surlarının kuzeydoğusunda bulununan İçkaledir.Bu çalışmada Diyarbakır İçkale içerisinde Diyarbakır'a gelip geçmiş medeniyetlere ait mimari izler ortaya çıkarılıp, değerlendirildikten sonra kronolojik şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.Diyarbakır kentinin çekirdeğini oluşturan İçkale'nin geçirmiş olduğu tüm evreler ve İçkale 'de mevcut tüm yapılar: kale, burç ve Artuklu Sarayı ayrıca günümüzde mevcut olan 5 kale kapısı, 2 ibadethane, 4 türbe, 10 kamu yapısı, 4 su yapısı ve kaynaklarda yer alıp günümüze ulaşamayan saray, dökümhane, hamam, cami, hastane vb. yapıların izleri sürülmüştür.

The ancient city of Diyarbakir, located in the fertile soil of Mesopotamia , has been the capital of many civilizations from the beginning of the settled life to the present day. Diyarbakır is the Amida höyük, where the civilization of Hurri-Mitani, which is the starting point of its central history, settled and lived. For the first time the city has developed from this point. The first black basalt stones of the fortress met each other and formed the city of Diyarbakir. The part where Diyarbakir city hosts the emperors and governers from past to present was the Inner Castle where included the Amida Hüyük.In our study, it was tried to reveal the architectural traces of civilizations that came from Diyarbakir in Diyarbakır İçkale, and after that they were evaluated in chronological order.All phases of the Inner Castle, which is the core of the city of Diyarbakir, and all the buildings in the Inner Castle; 1 Castle, bastion and Artuklu Palace besides 6 Castle Gate , 2 temple , 4 tomb , 10 public gate , 4 water structure are available today and sources such as the Palace, Foundry, Hamam, Mosque, Hospital etc. traces of structures have been applied.