Peygamber kıssaları bağlamında Sahîhu`l-Buhârî`nin Kitâbu`l-Enbiyâ bölümünün değerlendirilmesi

Abstract

Peygamber kıssaları hakkında tefsir, hadis ve tarih kaynaklarında birçok rivayet mevcuttur. Bu rivayetlerin bir kısmı sahih, bir kısmı zayıf bir kısmı da İsrailiyyât olup mevzû hadislerden oluşmaktadır. Bu çalışmada Sahîhu'l-Buhârî'nin Kitâbu'l-Enbiyâ bölümündeki peygamber kıssaları ile ilgili hadisler incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır.Girişte araştırmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmada geçmekte olan bazı kavramların tanımları yapılmıştır.Birinci bölümde peygamber kıssalarına genel bir bakış başlığı altında kıssa kelimesinin kökeni, Cahiliye, Hz. Peygamber (s.a.v.) ve Sahabe dönemlerinde peygamber kıssalarına ne şekilde yer verildiğine ve bu konuda yapılan rivayetlere değinilmiştir. Ayrıca bu tarzda yazılmış olan literatür hakkında da bilgi verilmiştir. Hemen ardından peygamber kıssalarının hadis ilmi ile olan bağlantısı ele alınmıştır. Ardından Kutub-i Sitte kaynaklarından Müslim'in el-Câmiu's-Sahîh'i ile et-Tirmizî, Ebû Dâvûd ve İbn Mâce Sünen'lerinde peygamber kıssaları ile ilgili hadislerin rivayet tarzına ayrı birer başlık altında yer verilmiştir. İkinci bölümde Peygamber kıssaları bağlamında Sahîhu'l-Buhârî ve Kitâbu'l-Enbiyâ bölümü, başlığı altında Kitâbu'l-Enbiyâ bölümünün muhtevası, bab başlıkları, kaynakları ve içerisinde geçmekte olan rivayetler ele alınmıştır. Kitâbu'l-Enbiyâ bölümünde geçen her bir peygamberle ilgili rivayetler, kendi adı altında açılmış olan başlık altında değerlendirilmiştir. Kitâbu'l-Enbiyâ bölümünün sonunda, İsrailoğulları ile ilgili rivayetlere de değinilmiştir.Bu çalışma sonuç ve bibliyografya ile sona ermektedir. Anahtar Kelimeler : Kıssa, Hadis, Peygamber, Kutub-i Sitte, İsrailoğulları

There are many rumors about the parables of Prophet, in the hadith and histories sources. Some of these rumors are authentic, some of them are weak and some of them are Israelis and they are composed of local hadiths. In this study, the hadiths about the parables of prophet in the chapter Kitab Al Anbıya by Sahîh Al Bukhârî were studied. The study consists of two sections and results. In the introduction, the information about the subject, importance, purpose and method of the study are given. Definitions of some words in the study have been made. In the first chapter, the origins of the word parable under the title of an overview about the parables of prophet, the ways in which the prophets were given in the periods of Jahiliye, Hz. Prophet and Sahabe and the narrations about this subject were mentioned. İmmediately after the relation of the parables of prophet with the hadiths and scholarly is discussed. Then, in the Qutub-i Sitte sources, the narrations of the hadiths related to the parables of Prophet Muhammad in Muslim's Al- Cami As Sahîh and et-Tirmizî, Abu Dâvûd, en-Nesâî and İbn Mâce Suns are discussed under a separate title. In the second chapter, in the context of the parables of Prophet, the chapter of the book of Kitâb Al Anbıyâ and Sahih Al Bukharı under the headliness of content of Kitab Al Anbıya, bab headlines, sources and narratives which are included in the chapter are discussed. The rumors about each of the prophets mentioned in the Kitāb Al Anbıyâ 'section were evaluated under the title that was opened under his own name. At the end of the last chapter of Kitāb Al Anbıyâ , the rumors about the Israelites were also mentioned. This study concludes with results and bibliography.