Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi görüntülerinde çeşitli kök kanal dolgu patlarıyla ilişkili oluşan artefaktların değerlendirilmesi

Abstract

Bu tezin amacı, kök kanal dolgulu dişlerin KIBT görüntülerinde oluşan artefakt tiplerini belirlemek ve oluşan artefakt hacmininin farklı kök kanal dolgu patları ve farklı görüntüleme parametreleriyle ilişkisini değerlendirmektir.Çalışmada AH Plus, AH 26, Sealapex, Sealite Regular, 2Seal, Endofill, MTA Fillapex, Well Root ST kök kanal dolgu patları ve guta perka kullanılarak 63 çekilmiş insan kesici dişine kanal dolgusu yapıldı. Tüm dişler 0.4 mm3 voksel boyutu, 200 x 60 mm FOV ile 0.2 mm3 voksel boyutu, 40 x 50 mm FOV alanı olmak üzere iki farklı parametrede, artefakt azaltma algoritması kullanılarak ve bu algoritma kullanılmadan KIBT (Planmeca ProMax 3D Mid) ile görüntülendi. Görüntülerde artefakt tipleri belirlendi ve 3D DOCTOR yazılım programında izlenebilen streaking artefaktlarının hacim ölçümü yapıldı.Apikal kısımda artefakt görülme frekansı ve yüzde dağılımları koronal bölgeye göre anlamlı ölçüde azdı (p<0,01). Küçük FOV ve voksel parametresiyle koronal bölgede streaking artefaktı oluşumunda anlamlı farklılık gözlenmezken (p=0,15), apikal bölgede streaking artefaktı azaldı (p=0,006), cupping artefaktı ise koronal (p=0,004) ve apikalde (p=0,003) arttı. Artefakt azaltma algoritmasıyla, tüm görüntülemelerde hem streaking, hem de cupping artefaktı oluşmadı. Küçük FOV ve voksel parametresiyle çekimde AH Plus (p=0,03) ve AH 26 (p= 0,02) materyallerinin oluşturduğu artefakt hacmi büyük FOV'da çekime göre anlamlı ölçüde azaldı. Büyük FOV ve voksel parametresiyle çekimde AH Plus anlamlı ölçüde en büyük artefakt hacmi gösteren materyaldir (p<0,05). Küçük FOV ve voksel ile çekimde Sealapex en büyük artefakt hacmini oluşturdu fakat materyaller arasında anlamlı farklılık bulunmadı (p>0,05).Farklı kanal patlarıyla ilişkili olarak KIBT görüntülerinde streaking ve cupping artefaktları, koronal kısımda daha fazla olmak üzere gözlenmektedir. Görüntülemede streaking artefaktının azaltılması için küçük FOV ve voksel boyutu tercih edilmelidir. Artefakt azaltma algoritma programı, artefakt oluşmasını engellemektedir.

The aim of this thesis was to determine the types of artifacts on CBCT images of endodontically treated roots and to evaluate the artifact volume related with several root canal sealers and different imaging parameters.In this study, root canal treatment was performed to 63 extracted human incisors by using AH Plus, AH 26, Sealapex, Sealite Regular, 2Seal, Endofill, MTA Fillapex, Well Root ST sealers and gutta percha cone. All teeth were scanned using CBCT (Planmeca ProMax 3D Mid) in two different modes; 0.4 mm3 voksel size, 200 x 60 mm FOV and 0.2 mm3 voksel size, 40 x 50 mm FOV with and without artifact reduction. Types of artifacts were evaluated and volume measurement of streaking artifacts measured by 3D DOCTOR software on CBCT images.The frequency and percentage of artifacts on the apical region was significantly less than the coronal region (p<0,01). While there was no significant difference (p=0,15) in the formation of streaking artifact between small or large FOV and voxel parameters on the coronal region, streaking artifact was significantly decrease (p=0,006) in small FOV and voxel parameters on the apical region. Cupping artifact was significantly increase on coronal (p=0,004) and apical (p=0,003) region in small FOV and voxel parameters. Cupping artifact and streaking artifact was not observed in any images with artifact reduction algorithm. Artifact formation was significantly less in images of small FOV and voxel parameters than the large FOV and voxel parameters when AH Plus (p=0,03) and AH 26 (p= 0,02) sealers used. AH Plus sealer demonstrated significantly the highest artifact volume in large FOV and voxel parameters (p<0,05). Sealapex sealer demonstrated the highest artifact volume in small FOV and voxel parameters, but there was no significant differences (p >0,05) between different matherials.Streaking and cupping artifact releated with different root canal sealers were significantly most occur on coronal region in CBCT images. The use of smaller FOV and voxel size should be preferable to reduce streaking artifacts. Artifact reduction algorithm was prevent the occurrence of artifacts.