Ortodontik tedavi kooperasyonunu etkileyen psikolojik ve klinik parametrelerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; ortodontistin ve hasta ebeveyninin sosyodemografik ve psikolojik özelliklerinin, ortodontik tedavi kooperasyonuna etkisini ölçekler aracılığıyla belirlemektir.Çalışmamıza Süleyman Demirel Üniversitesi Diş hekimliği Fakültesi' nde aktif tedavi gören 337 ortodonti hastasının ebeveynleri (164 kadın ve 173 erkek) ve bu hastaların tedavisini yürüten 15 ortodontist (7 kadın ve 8 erkek) katılmıştır. Hasta ebeveynlerinin sosyodemografik parametlerinin tespiti için sosyodemografik anket formu, psikoloji parametrelerinin tespiti için ise geçerlilik ve güvenirliliği kanıtlanmış TEMPS-A Mizaç Ölçeği ve Durumluk- Sürekli Kaygı Envanteri kullanılmıştır. Ortodontistlere bu ölçeklere ek olarak BECK Depresyon Ölçeği uygulanmıştır. Hastaların tedavi kooperasyonunu belirlemek için çalışmaya katılan hekimlerden, sorumlu oldukları hastaların kooperasyon seviyesini Ortodontik Hasta Kooperasyon Ölçeği ile değerlendirmesi istenmiştir. Elde edilen bulgular SPSS 22.0 programı kullanılarak değerlendirilmiştir.Çalışmamızdan elde ettiğimiz bulgulara göre; ebeveynlerin sosyodemografik özellikleri ve ebeveynin afektif mizacının tedavi kooperasyonu üzerinde herhangi bir etkisi yoktur (P >0,5). Buna rağmen ebeveyndeki sürekli kaygı seviyesi artması kooperasyonu olumlu etkilemekte iken, durumluk kaygının artması ise kooperasyonu olumsuz etkilemektedir (P <0,5). Hastanın tedavi süresinin artması da tedavi kooperasyonunu olumsuz etkilemektedir (P <0,5). Ortodontistin durumluk ve sürekli kaygı seviyesinin ise tedavi kooperasyonu üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur (P >0,5). Hipertimik veya siklotimik mizaca sahip olan hekimler, ortodontik tedavi kooperasyonu açısından daha başarılıdır. Ortodontik tedavinin en temel gerekliliklerinden biri olan hasta kooperasyonu, basit birkaç faktöre indirgenemeyecek kadar birçok parametreden etkilenmektedir. Ortodontistin ve ebeveynin duygudurumuna yönelik yapılacak daha fazla çalışma ile hasta kooperasyonu daha iyi anlaşılacaktır.Anahtar Kelimeler: Hasta kooperasyonu, Afektif mizaç, Kaygı, Depresyon

Aim of this study was to determinate the effects of sociodemographic and psychological characteristics of the orthodontist and the patient's parents on orthodontic treatment cooperation.Sample of this cross- sectional study consisted of 15 (7 females and 8 males) orthodontist and 337 (164 females and 173 males) orthodontic patient's parents. Sociodemographic questionnaire form was used to determine the sociodemographic parameters of the patient's parents, and TEMPS-A Temperament Scale and State-Trait Anxiety Inventory with validity and reliability were used to determine the psychology parameters. In addition to these scales, orthodontist also marked Beck Depression Inventory. In order to determine the treatment cooperation of the patients, orthodontist applied Orthodontic Patient Cooperation Scale to determine the level of treatment cooperation of their patients. Findings were evaluated using SPSS 22.0 software.According to the results, there were no significant differences between sociodemographic characteristics and affective temperaments of parents (P >.05). Nevertheless, continuous anxiety level in the parents had a positive effect on cooperation, whereas increased state anxiety had a negative effect on cooperation. Despite the fact that, continuous anxiety level in the parents had a positive effect on cooperation (P <.05), whereas increased state anxiety had a negative effect on cooperation (P <.05). Also, longer duration of the treatment negatively affects treatment cooperation (P <.05). Orthodontist's state-trait anxiety level between treatment cooperation, there were no significant differences (P >.05). Orthodontists that possess hyperthymic and cyclothymic temperance are more successful with orthodontic treatment cooperation.Patient cooperation, which is one of the basic requirements of orthodontic treatment, is affected by too many parameters that cannot be reduced to a few simple factors. Futher researches are required to help for better understanding patient cooperation.Keywords: Patient cooperation, Affective temperament, Anxiety, Depression