Urartu Dönemi kemik eserleri

Abstract

Paleolitik Dönem'den Orta Çağ'a kadar takı, dokuma aletleri, silahlar, tarım aletleri, kozmetik kutuları gibi çoğu ürünün vazgeçilmez malzemesi olan kemik/boynuz, tarihsel süreçteki gelişim aşamasının tespit edilebildiği hammaddeler arasındadır. Eski Çağ insanlarının avladıkları hayvanlardan ve doğadaki leşlerden topladıkları kemik ve boynuzları birçok alanda değerlendirilmiştir. MÖ 9-7. yy.'da başkent Tuşba merkez olmak üzere kurulan Urartu Krallığı maden, taş, fildişi ve kemik işlemeciliğinde oldukça önemli sanat eserleri bırakmıştır. Bu hammeddeler arasında özellikle kemik ve boynuz Urartu Dönemi'nde kullandıkları el aletleri ve geliştirdikleri tekniksel verileri hakkında bilgi vermektedir. Kemik ve boynuzun yarı organik bir madde olması nedeni ile işlenmesi sırasında geliştirilen tekniklerin tespiti oldukça önemlidir. Urartu Dönemi'ne ait incelenen 120 eser tipolojik çeşitlilik, işleme teknikleri gerekse çevre kültürlerle olan sanatsal etkileşimin gözlemlendiği önemli eserlerdir. Kemik ve boynuzdan boncuklar, dokuma aletleri, gemler, figürinler, kakmalar, mühürler, sürmelikler gibi çok sayıda eser üretilmiştir. Ancak şimdiye kadar kemik eserler ile ilgili kapsayıcı bir çalışmanın yapılmamasına karşın, kemik ve boynuzun Urartu Dönemi'nin sıkça kullanılan hammaddeleri arasında yer aldığı açıkça görülmektedir. Urartu Dönemi kemik eserleri tipolojik, teknik özellikler ve çevre kültürlerle olan benzer örnekler açısından değerlendirilmiştir. İncelenen eserler, Urartu Dönemi'nin farklı bir zanaat kolu olan kemik ve boynuz işlemeciliğinde ileri bir seviyede olduklarını göstermektedir. Hatta Anadolu'da MÖ 4. Binden itibaren süregelen bazı eserlerin Urartulu zanaatkârlar tarafından hala kullanılması son derece ilginç veriler arasıdnadır. Orta Çağ'dan günümüze kadar kullanımı süren bu maddeler, günümüzde hala tarak, baston kakmacılığında sıkça kullanılan bir hammaddedir.

Bone and horn have been used in the production of products such as jewelery, weaving tools, weapons, agricultural tools, cosmetic boxes from the Paleolithic to the Middle Ages. Ancient societies benefited from the bones and horns of the animals they hunted. Urartian Kingdom has left a lot of important works of art in mining, stone, ivory and bone processing in 9-7 century BCE. These raw materials, especially bone and horn gives information used of Urartu hand tools and art of Urartian. 119 bone objects of Urartu Period are important works in which typological diversity, processing techniques and cultural communication are observed. It is seen that the bone and horn are among the raw materials of the Urartu Period. Beads, gem, figurines , seals, horse bit, kohl tubes, ornament works are produced in many different areas such as works. This shows that the Urartu Period was at an advanced level in bone and horn processing, which is a different craft arm. However, no studies have been conducted on bone and horn artifacts. In fact, some objects from the 5000 BC in Anatolia continue to be used by the Urartian artisans until the use of extremely interesting data reveals. These substances, still in use from the Middle Ages to the present day used today in combs, cane ornaments.