Çevreci sivil toplum örgütleri üzerine sosyolojik bir araştırma: Van kent merkezi örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Van kent merkezinde faaliyet gösteren çevreci sivil toplum örgütlerinin çevrecilik çerçevesinden incelenmesidir. 19. yüzyılda Batı Avrupa ülkelerinde başlayan endüstrileşme, toplumların sosyal ve ekonomik refah anlayışlarını değiştirmiştir. Gelişmiş ülkelerde ortaya çıkan çevre riskleri başta önüne geçilebilecek sorunlar olarak algılanmıştır. Ancak zamanla doğal kaynakların tükeniyor olması, biyolojik çeşitliliğin azalması ve ormansızlaşma önüne geçilemeyecek riskleri ortaya çıkarmıştır. Çevrecilik yaklaşımı da bu toplum yapısı içerisinde doğmuştur. Çevreci sivil toplum örgütleri itici bir güç haline gelerek kamu kurumlarına karşı baskı oluşturma özelliğine sahip olmuşlardır. Ancak zaman içerisinde değişime uğrayan sivil toplum örgütleri farklılaşmıştır; çevre tahribatlarına karşı daha reformist ve ılımlı olan çevrecilik anlayışı hâkim olmaya başlamıştır. Tez araştırmasında nitel araştırma yönteminin yarı yapılandırılmış görüşme tekniğine uygun olarak görüşme formları hazırlanmıştır. Van kent merkezinde faaliyet gösteren iki vakıf ve on üç derneğe ulaşılmış; görüşmeyi kabul eden on beş erkek ve beş kadınla birlikte 20 görüşme yapılmıştır. Deşifre edilen görüşmeler temel alınarak gerçekleştirilen veri analizi sonucunda belirli temalar ortaya çıkmıştır. Bulgularda, çevreci sivil toplum örgütlerinin projecilik, gönüllülük, profesyonellik, çatışma ve lobicilik özellikleri dikkat çekmektedir. Van'daki çevreci sivil toplum kuruluşları çevre felaketlerine karşı ılımlı, çatışmadan uzak, projeler üreten kuruluşlar olarak değerlendirilmektedir.

The aim of this study is to investigate environmental non-governmental organizations operating in the Van city center. Industrialization, which started in Western European countries in the 19th century, changed the societies' understanding of social and economic welfare. Environmental risks emerging in developed countries were perceived as problems that could be avoided in the first place, but over time, the depletion of natural resources, the decrease in biodiversity and deforestation revealed risks that could not be prevented. Hence, environmentalism approach was born within this social structure. Environmental non-governmental organizations have the characteristic of developing a driving force and putting pressure against the public institutions of the state. However, these organizations have changed over time, their reformist and moderate environmentalist approach has become dominant against environmental destruction.Interview forms were prepared according to semi-structured interview technique of qualitative research method. reached. A total of 20 interviews were conducted with five women from two foundations and thirteen associations who accepted the interview. Data analysis resulted in categories as the emergence of the characteristics of volunteering, professionalism, conflict and lobbying of the non-governmental organizations coincides with the typology introduced in the environmentalism approach. Environmental non-governmental organizations in Van are considered as moderate, non-conflict, environmentalists who produce projects against environmental disasters..