Temel hak ve özgürlükler kapsamında Anayasa Mahkemesi`ne bireysel başvuru yolu

Abstract

Temel hak ve özgürlükler oldukça eski bir geçmişe sahiptir ve her dönem insan için önemi tartışılmaktadır. Hamurabi dönemi, Eski Yunan, İslam dönemi ilk önemli temek hak ve özgürlüklerin sistemleşmeye başladığı ve kayıt altına alındığı dönemler olarak karşımıza çıkmaktadır Amerika Devrimi ile Fransız Devrimi de temel hak ve özgürlüklerin önemini ortaya koymaları bakımından daha üst düzeyde anayasal hakları güvence altına alan girişimler olarak bilinmektedirler. Kişi için en temel haklar olarak düşünce özgürlüğü, basın hürriyeti, toplantı ve gösteri yürüyüşü gibi haklar her daim ihtiyaç duyulan ve siyasal alanla da ilişkili olarak gündeme gelen haklar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada kapsamı geniş olmakla birlikte genel olarak söz konusu hakların kullanılması ve kısıtlanması halinde de Anayasa Mahkemesi'ne başvurularak bu hakların elde edilmesi süreci ele alınacaktır. Güncel bazı davaların ele alınması ve bu kapsamda değerlendirilerek temel hak ve özgürlüklerin bu kapsamda hangi yasal süreçler çerçevesinde elde edilmesi gerektiği hususu işlenmiştir. Can Dündar ve Erdem Gül ve benzeri davalardaki basın hürriyeti ve ifade özgürlüğü gibi temel hak ve özgürlükler konusunda Türkiye'yi uluslararası alanda gündeme taşıyan davalarda basın hürriyeti konusundaki anayasal sürece vurgu yapmak ve süreci değerlendirmek, bu çalışma kapsamında üzerinde önemle durulan hususlardır.

Fundamental rights and freedom has a quite old history and its importance for people has been discussed in each historical period. Hammurrabi Period, Ancient Greek and Islam Period are the first periods that fundamental rights and freedom were started to be systematized and recorded. American Revolution and French Revolution are also known to emphasize the importance of fundamental rights and freedom and be the attempts that quarantee constitutional rights in higher levels. The rights like freedom of thought, press freedom, meeting and demonstration rights are considered to be the rights that are needed at all times and are also at the top of agenda with its relation to the politics. In this study, with a broader sense, in the case of the application and restriction of these rights, the process of Constitutional Court application was studied. Some recent cases and the legal processes with which these fundamental rights are to be obtained were evaluated. The press freedom especially in the case of Can Dundar and Erdem Gul, which brought Turkey to the international agenda in terms of fundamental rights and press freedom were especially analyzed in this study.