Bitlis türküleri üzerine bir inceleme

Abstract

Türküler halk edebiyatının sözlü ürünleridir. Toplumu derinden etkileyen bir olay yaşandığında insanlar çalgı aletlerine sarılıp türküler yakmışlardır. Kullanılan çalgılar zaman içerisinde değişse de türküler her zaman varlığını sürdürmüştür. Nesilden nesile aktarılan türküler toplum mirasının da taşıyıcısı olmuştur. Bir topluma ait türkülere bakılarak o toplumun yaşayışına ait birçok veri elde edilebilir. Bu çalışmada TRT Türk Halk Müziği Repertuarı ve diğer kaynaklarda bulunan Bitlis yöresine ait türküler edebî açıdan incelenerek halk bilimi metotlarına göre tasnif edilmiştir. Bu zamana kadar Bitlis türkülerinin tamamını kapsayan bilimsel bir çalışma gerçekleştirilmemiştir. Çalışmanın ilk amacı Bitlis yöresine ait türkülerin tamamını kapsayan bilimsel bir çalışma yapmaktır. Bunun yanı sıra Bitlis yöresi türkülerini tasnif edip gelecekte bu konuda yapılacak çalışmalar için bir kaynak oluşturmaktır. Çalışmada TRT Repertuarı, basılı ve dijital kaynaklar taranıp sekten yedi türküye ulaşılmıştır. Çalışmada dağınık halde bulunan Bitlis yöresine ait türküler bir araya getirilmiştir. Ayrıca Bitlis türküleri özellik, şekil ve yapılarına göre tasnif edilmiştir. Çalışmanın başında Bitlis yöresine ait genel bilgiler sunulmuştur. Türküler hakkında gerekli bilgiler verilmiş, metinler sıralanmış, sözlük ve dizin çalışmasıyla tamamlanmıştır.

Folk Song are oral products of folk literatüre. Whenever there was an event that deeply affected society, people hugged and sang folk instruments. Although the instruments used over time have changed, folk songs have always existed. The folk songs that have been passed down from generation to generation have also been the carriers of the legacy of the societies. Many data about the life of that society can be obtained by looking at the folk songs of a society. In this study, the folk songs of the TRT Turkish Folk Music Repertoire and other sources of Bitlis region were examined literally and classified according to folklore methods. Since no scientific study gathering Bitlis folk songs has been carried out until now, the first aim of our thesis is to carry out such a study. In addition, it is the source of other studies to be carried out on this subject by classifying the folk songs of Bitlis region. In our study, eighty seven folk songs were reached by scanning TRT Repertoire, printed and digital resources. In addition to bringing together all the folk songs that we can reach from the Bitlis region, Bitlis folk songs were classified according to their characteristics, shapes and structure. The scattered texts were brought together. At the beginning of our study, necessary information about folk songs was given, texts were ordered, and our study was completed with dictionary and index study