İslam`da çevrenin değeri

Abstract

Günümüz dünyası, varoluşunu tehdit edecek büyüklükteki bir kriz ve sorunlar dizisi olarak çevre krizi ve sorunlarıyla yüz yüze gelmiş durumdadır. Bu devasa soruna yönelik çeşitli çözüm arayışları geliştirilmekte ve etik ilkeler belirlenmeye çalışılmaktadır. Bu çalışma, söz konusu sorunun düşünsel temellerini göz önünde bulundurarak İslam dininin çevreye yönelik yaklaşımını araştırmaktadır. Bu çalışmanın temel iddiasını, İslam'ın çevreye vermiş olduğu anlam ve değere dayalı oluşturulacak bir çevre etik yaklaşımının hakiki bir çözüm sunacağı savı oluşturmaktadır. Bu bağlamda, toplamda üç bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde konuyla ilgili temel kavramlar, çevre krizinin düşünsel ve tarihsel kökenleri ve çözüm arayışları incelenmektedir. İkinci bölümde ise, genel olarak dinlerin çevre yaklaşımları Semavi dinler ile Semavi olmayan dinler ayrımı çerçevesinde ele alınmaktadır. Çalışmanın temel tezini oluşturan İslam dinin çevre yaklaşımı ise, çalışmanın üçüncü bölümünde detaylı bir biçimde incelenmektedir. İslam dinine göre; Allah dışındaki varlıklara denk gelen çevre kavramı, ancak aşkın bir varlık olarak Allah üzerinden bir anlam ve değer kazanmaktadır. Çünkü çevre veya geleneksel literatürdeki karşılığı olarak alem/kainat, her şeyden önce kendileriyle Yaratıcının bilindiği belirtiler ve ayetler olarak tanımlanmaktadır. Allah'ın ayeti olan çevre, aynı zamanda Allah'ın isim ve sıfatlarını da kendi üzerinden yansıtmakta ve göstermektedir. İslam'a göre, çevrenin en değerli parçasıivolan insanın da kendi dışındaki varlıklara yönelik muamelesi, bu anlam ve değer üzerinden olması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Çevre, Çevre Krizi, İnsan-Çevre İlişkisi, Din, İslam.Sayfa Sayısı: xi+81Tez Danışmanı: Prof. Dr. Vecihi Sönmez

Today's world is faced with the environmental crisis and its problems as a series of crises and problems that threaten its existence. Various solutions are being developed for this huge problem and ethical principles are tried to be determined. This study investigates the environmental approach of Islamic religion by considering the intellectual foundations of the question. The basic claim of this study is the argument that an environmental ethical approach based on the meaning and value that Islam has given to the environment will provide a genuine solution. In this context, the first part of the study, which consists of three chapters in total, examines the basic concepts, intellectual and historical origins of the environmental crisis and the search for solutions. In the second part, the environmental approaches of religions in general are discussed within the framework of the distinction between Divine religions and non-Divine religions. The environmental approach of Islamic religion, which constitutes the main thesis of the study, is examined in detail in the third part of the study. According to the religion of Islam, the concept of environment, corresponds to beings other than Allah, gains meaning and value only through Allah as a transcendent being. Because the environment or the universe/cosmos are defined as signs and verses that the Creator is known through. The environment, which is the verse of Allah, also reflects and displays the names and attributes of Allah through itself. According to Islam, the human, which is thevimost valuable part of the environment, should treat to other beings within the frame of this meaning and value.Keywords: Environment, Environmental Crisis, Human-Environment Relationship, Religion, Islam.Quantity of Page: xi+81Supervisor: Prof. Dr. Vecihi Sönmez