Çaldıran`da yetiştirilen akkaraman koyunlarının bazı verim özelliklerinin araştırılması

Abstract

Türkmen C, Çaldıran'da Yetiştirilen Akkaraman Koyunlarının Bazı Verim Özelliklerinin Araştırılması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Veteriner Programı, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2018. Bu çalışma; Van ili Çaldıran ilçesinde yetiştirilen Akkaraman koyunlarının döl verimi ile kuzularının büyüme ve yaşama gücü özelliklerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın hayvan materyalini, Van ili Çaldıran ilçesindeki 2016-2017 yetiştirme dönemine ait iki farklı özel hayvancılık işletmesinde yetiştirilen toplam 237 Akkaraman koyunu ve bunlardan elde edilen 221 kuzu oluşturmuştur. Akkaraman koyunlarında döl verimini belirlemek için; gebelik oranı, kısırlık oranı, doğum oranı, abort oranı, tek doğum oranı, ikiz doğum oranı, bir doğuma kuzu sayısı ve kuzu verimi oranları tespit edilmiştir. Akkaraman kuzularında büyüme ve yaşama gücünün belirlenmesi amacıyla; doğum ağırlığı, 15. gün, 30. gün, 60. gün ve 90. günde (sütten kesim dönemi) olmak kaydıyla canlı ağırlık tartımları yapılmıştır. Çalışmada döl verimi parametreleri olan gebelik oranı, kısırlık oranı, doğum oranı, abort oranı, tek doğum oranı, ikiz doğum oranı, bir doğuma kuzu sayısı ve kuzu verimi oranları sırasıyla %91.14, 8.86, 89.88, 1.39, 96.25, 3.75, 1.03 ve 93.25 olarak tespit edilmiştir. Akkaraman kuzularına ait doğum ağırlığı, 15., 30., 60. ve 90. günde tespit edilen canlı ağırlık değerleri sırasıyla 4.29, 6.76, 9.30, 14.44 ve 19.69 kg olarak tespit edilmiştir. İncelenen dönemlere göre 60. günde birinci işletme lehine istatistiki olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir (P<0.01). Akkaraman kuzularına ait 15, 30, 60 ve (sütten kesim) 90. gün yaşama gücü değerleri sırasıyla %97.74, 96.83, 96.38 ve 95.92 olarak tespit edilmiştir. Akkaraman kuzularına ait 30., 60. ve 90. günlük canlı ağırlık artışı ortalamaları ise 167, 169 ve 171 gr olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak; Çaldıran ilçesinde yetiştirilen Akkaraman koyunlarında gerek döl verimi gerekse kuzuların büyüme ve yaşama gücü bakımından tartışılan literatür bulgularıyla benzer durumda oldukları tespit edilmiştir. Akkaraman ırkının bölgeye iyi bir adaptasyon göstermeleri ve sahip oldukları avantajları nedeniyle Çaldıran ilçesi şartlarında verimlerinin artırılabileceği ve yetiştiriciliği yapılabilir. Bölge yetiştiricileri tarafından koç katımı öncesinde mevcut sürüde yapılacak olan seleksiyon ve flushing uygulaması ile Akkaraman koyunlarında ikizlik oranı artırılabilir.Anahtar Kelimeler: Akkaraman Koyunu, Büyüme, Çaldıran, Döl Verimi, Yaşama Gücü.

Turkmen C, The Investigation of Some Production Traits of Akkaraman Sheep Bred in Çaldıran. Van Yuzuncu Yil University, Institute of Health Sciences, Department of Zootechnics, Veterinary Program, M. Sc. Thesis, Van, 2018. Aim of this study was investigated the growth, survival characteristics and fertlity of the lambs of Akkaraman sheep grown in the Çaldıran district of Van province. The animal material of this study was 237 Akkaraman sheep and 221 lambs breeding in a private farming belong period 2016-2017 in Çaldıran. The rates of pregnancy, infertility, birth, abortion, single birth, twin birth, the mean number of lambs born at birth and lamb yield of Akkaraman sheep were determined. The birth weight, 15th, 30th, 60th and 90th day of Akkaraman lambs were determined survival rates and growth of lambs. The rates of pregnancy, infertility, birth, abortion, single birth, twin birth, the mean number of lambs born at birth and lamb yield of Akkaraman sheep were general means 91.14%, 8.86%, 89.88%, 1.39%, 96.25%, 3.75%, 1.03 and 93.25% respectively. The birth weight, 15th, 30th, 60th and 90th day growth of Akkaraman lambs were general means 4.29, 6.76, 9.30, 14.44 and 19.69 kg respectively. According to the periods examined, in favor of the first farm live weights of 60th days was found a statistically significant difference (P<0.01). The survival rates of Akkaraman lambs on the 15th, 30th, 60th and 90th day general mean was found to be 97.74%, 96.83%, 96.38% and 95.92% respectively. The daily weight gain from birth to the weaning of Akkaraman lambs 30th, 60th and 90th day were found to be 167, 169 and 171 g respectively. In conclusion, it has been determined that in Akkaraman sheep raised in the Çaldıran both fertility and growth-survival rate of lambs is similar to the literature findings discussed. Because of the good adaptation of the Akkaraman race to the region and the advantages they have, their yields can be increased and breed in Çaldıran county conditions. The twins rate in Akkaraman sheep can be increased by the selection and flushing application which will be done by the breeders in the current herd before the mating of sheep.Key words: Akkaraman Sheep, Caldıran, Fertility Traits, Growth, Survival Rates.