Assessment of irrigation water quality and contamination in the Küçük Menderes river base İzmr-Turkey

Abstract

oz KÜÇÜK MENDERES HAVZASININ SULAMA SUYU KALİTESİ VE KİRLİLİĞİ İZMİR-TÜRKİYE PUSATLI, O. Tolga Yüksek Lisans, Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. M. Zeki ÇAMUR Ocak 2000, 188 sayfa Bu çalışmada Küçük Menderes Havzası yeraltı ve yüzey sularının kimyasal ve buna bağlı kalite ve kirlenme boyutları hidrojeolojik ve hidrokimyasal veriler ışığında ve Coğrafî Bilgi Sistemleri metodlan kullanılarak çalışılmıştır. Nokta kirlilik kaynaklan belediyelerin atık sahaları ve kanalizasyonları, fabrikalar ve maden sahalarıdır. Birçok belediyenin, özellikle Ödemiş belediyesinin, atık sahaları ve kanalizasyonu Küçük Menderes nehri yatağı boyunca su kalitesini düşürmektedir. Endüstri sahalarının kirlettiği yerlerin başında Tire'nin kuzeyi, Torbalı'nın ve Beydağ kuzeydoğusu gelmektedir. Yeraltısuyu kalitesini bozan cevherleşmeler Beydağ, Mescitli ve Kaymakçıcivarındadır. Bazı alanlarda (özellikle Ödemiş-Tire arası ve Torbalı doğusu Develi civan) yeraltısuyundaki nitrat ve potasyum konsantrasyonları tarım faaliyetlerinin olumsuz etkisini göstermektedir. DRASTIC metodunun hidrojeolojik parametreleri bazında hazırlanan kirlenme potansiyeli haritalarına göre Küçük Menderes nehri yatağı boyunca Ödemiş-Tire arası, Boğaziçi batısı, Torbalı'nın güneyi ve doğusu, Çırpı, Belevi, Selçuk ve Develi taraflarındaki yeraltısulan yüksek kirlenme potansiyeli taşımaktadır. Sulama suyu amaçlı kirlenme riski analizine göre yeraltısulan Kiraz ve Tire arasında uzanan Küçük Menderes nehri yatağı boyunca, Torbalı kuzey ve güneyinde uzanan Fertek deresi kanalı boyunca, Tire'nin kuzeyinde ve Selçuk ilçe merkezi kuzeybatısında özellikle EC, NO3, Cl ve Na% parameterelerine göre yüksek kirlenme riski taşımaktadır. Toplanan veriler ve yapılan çalışmalar ışığında su kullanım planlamasının kalite kısmı sunulmuştur. Anahtar kelimeler: Küçük Menderes, yeraltısuyu, yüzey suyu, su kalitesi, kirlilik, CBS, DRASTIC, risk. M

ABSTRACT ASSESSMENT OF IRRIGATION WATER QUALITY AND CONTAMINATION IN THE KÜÇÜK MENDERES RIVER BASIN IZMIR-TURKEY PUSATLI, Ö. Tolga M.S., Department of Geological Engineering Supervisor: Assoc Prof. Dr. M. Zeki ÇAMUR January 2000, 188 pages In this study the chemistry and associated quality and contamination related issues of both ground and surface waters in the Küçük Menderes River Basin were investigated on the basis of hydrogeological and hydrochemical data using Geographic Information Systems (GIS) methods. The point contamination sources in the basin are waste disposal sites and sewage systems of the municipalities, factories and mines. The waste disposal sites and sewage discharges of many municipalities, especially those of Ödemiş, have deteriorated the water quality along the Küçük Menderes river channel. Primary areas where industrial facilities have contaminated waters are located to the north of Tire, to the south of Torbalı, and northeast of Beydağ. The main iiiareas where mines have deteriorated the groundwater quality in local scale are the vicinities of Beydağ, Mescitli and Kaymakçı towns. The other point contamination source in the basin is the salt-water determined in some well waters of the Selçuk sub-basin. Nitrate and potassium concentrations in some locations (especially between Ödemiş and Tire and to the east of Torbalı around Develi town) exhibit the degrading effects of agricultural activities. Contamination potential maps, prepared on the bases of hydrogeological parameters of DRASTIC indicate that the highest contamination potential including areas are located between Ödemiş and Tire along the Küçük Menderes river channel, to the west of Boğaziçi, south and east of Torbalı, and around Çırpı, Belevi, Selçuk and Develi. Contamination risk maps for the irrigation water applications show that the groundwaters located along the Küçük Menderes river channel between Kiraz and Tire, along the Fertek stream channel to the north and south of Torbalı, to the north of Tire, and to the northwest of Selçuk carry high contamination risk for irrigation purposes, especially in terms of EC, NO3, CI and Na% parameters. In the light of collected data and related analyses, water quality component of water management planing is presented. Keywords: Küçük Menderes, groundwater, surface water, water quality, contamination, GIS, DRASTIC, risk. IV