Enzootik pnömonili buzağılarda oksidatif stres parametreleri ve serum immunglobülin düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma enzootik pnömonili buzağılarda oksidatif stres parametreleri [total oksidan seviyesi (TOS), nitrik oksit (NO), malondialdehit (MDA), sialik asit (SA), total antioksidan seviyesi (TAS), süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GPx), katalaz (CAT), oksidatif stres indeksi (OSI)] ve immunglobülin [immunglobülin A (IgA), immunglobülin G (IgG), immunglobülin M (IgM)] düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla yapıldı. Bu çalışmanın hayvan materyalini Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı kliniklerine getirilen, 2-6 aylık, farklı ırk ve cinsiyetlerde, hayvan sahibinden alınan anamnez bilgileri ve yapılan klinik muayeneler neticesinde `enzootik pnömoni` teşhisi konulan 80 adet buzağı ile kontrol grubu olarak aynı yaş grubunda, farklı ırk ve cinsiyetlere sahip, klinik muayeneleri sonucunda herhangi bir hastalığı bulunmayan 10 adet sağlıklı buzağı oluşturdu. Klinik muayeneleri yapılan bu buzağıların klinik bulguları kayıt altına alındı. Hematolojik ve biyokimyasal ölçümler amacıyla bu buzağılardan kan örnekleri elde edildi. Hematolojik parametrelerden RBC, Hct, MCV ve THR değerleri enzootik pnömonili buzağılarda kontrol grubu buzağılara göre düşük tespit edildi. Enzootik pnömonili buzağılarda Hb, WBC, MCH ve MCHC değerlerinin ise kontrol grubu buzağılara göre yüksek olduğu gözlendi. Ancak, hematolojik parametrelerdeki bu değişimler istatistiksel olarak anlamlı değildi. Biyokimyasal analizler sonucunda oksidatif stres parametrelerinden TOS, NO, MDA, SA, OSI düzeyleri enzootik pnömonili hayvanlarda kontrol grubu hayvanlara göre yüksek tespit edildi. Bu parametrelerden NO ve OSI düzeylerinde gözlenen artışlar anlamlı değilken, MDA, SA ve TOS düzeylerindeki artışların istatistiksel olarak önemli olduğu gözlendi. Çalışmada ölçümü yapılan diğer oksidatif stres parametrelerinden TAS, SOD, GPx ve CAT düzeyleri enzootik pnömonili buzağılarda, kontrol grubu buzağılara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük tespit edildi. İmmunglobülinlerden IgA, IgG ve IgM seviyeleri ise istatistiksel olarak anlamlı olmasa da, enzootik pnömonili buzağılarda kontrol grubu buzağılara göre düşük tespit edildi. Sonuç olarak, enzootik pnömonili buzağılarda oksidatif stresin önemli ölçülerde geliştiği ve hastalığın oluşumunda katkısının olabileceği, hastalığın ortaya çıkmasında ise immunglobülin seviyelerindeki azalmanın önemli etkilerinin olabileceği kanısına varıldı. Ayrıca enzootik pnömonili buzağılarda oksidatif stresin ortadan kaldırılması amacıyla antioksidan uygulamalarının yapılmasının ve buzağıların bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesinin hastalığın oluşma riskini azaltabileceği düşünülmektedir.

The purpose of this study was to evaluate oxidative stress parameters [total oxidant status (TOS), nitric oxide (NO), malondialdehyde (MDA), sialic acid (SA), total antioxidant status (TAS), superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GPx), catalase (CAT), oxidative stress index (OSI)] and immunoglobulin [immunoglobulin A (IgA), immunoglobulin G (IgG), immunoglobulin M (IgM)] levels in calves with enzootic pneumonia. The animal material of this study consisted of 80 calves with different breeds and genders that are 2-6 months of age which were brought to the clinics of Van Yuzuncu Yil University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Internal Medicine and diagnosed as `enzootic pneumonia` according to anamnesis and clinical examinations. The control group of the study consisted of 10 healthy calves with same age group, different breed and genders that did not have any disease according to clinical examinations. Clinical findings of these calves that were clinically examined were recorded. In order to perform hematological and biochemical analyses, blood samples were obtained from these calves. In calves with enzootic pneumonia, while hematological parameters such as RBC, Hct %, MCV and THR were lower; Hb, WBC, MCH and MCHC values were higher than calves in control group. However changes in these hematological parameters were not statistically significant. According to biochemical analyses, oxidative stress parameters such as TOS, NO, MDA, SA and OSI were higher in calves with enzootic pneumonia than control group. While increase in NO and OSI levels was not significant, there was a statistically significant increase in TOS, MDA and SA levels. In the study, other measured oxidative stress parameters such as TAS, SOD, GPx and CAT were lower in calves with enzootic pneumonia than control group. Decreases in these parameters were statistically significant. Immunoglobulin levels such as IgA, IgG and IgM levels were lower in calves with enzootic pneumonia than control group. However these decreases were not statistically significant. As a result, it is concluded that oxidative stress has severely developed in calves with enzootic pneumonia and oxidative stress might have contribution on the progression of the disease, and decreases in immunoglobulin levels might have impacts on the occurrence of the disease. Besides, it is thought that performing antioxidant administration and boosting immune system of calves will reduce the occurrence risk of the disease.