Yaşlı bireylerde sosyal destek algısının yalnızlık ve umutsuzluk üzerine etkisi

Abstract

Giriş ve amaç: Sosyal destek bireylerde yalnızlık ve umutsuzluk duygusunu azaltmada önemli bir faktördür. Bu araştırma yaşlı bireylerde sosyal destek algısının yalnızlık ve umutsuzluk üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve metot: Tanımlayıcı özellikte olan bu araştırmanın evrenini Tokat İli Reşadiye İlçe merkezinde bulunan Merkez Aile Sağlığı Merkezine Kasım 2017-Nisan 2018 tarihleri arasında herhangi bir nedenle başvuran yaşlı bireyler oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş, araştırmaya alma ve dışlama ölçütlerini karşılayan 65 yaş ve üzeri 326 birey araştırmaya alınmıştır. Araştırmanın verileri Tanımlayıcı Soru Formu, ÇBASDÖ, UCLA-YÖ ve BUÖ ile belirtilen tarihlerde araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Bulgular: Bireylerin yaş ortalamasının 74.03±6,99 olduğu bulunmuştur. Yaşlıların ÇBASDÖ toplam puan ortalamasının 53.15±17.87, UCLA-YÖ 34.13±9.14 ve BUÖ 10.23±5.33 olduğu saptanmıştır. ÇBASDÖ toplam puan ortalaması ile UCLA- YÖ puan ortalaması arasında orta düzeyde negatif ve BUÖ toplam puan ortalaması arasında zayıf düzeyde negatif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0.001). Ayrıca UCLA-YÖ puan ortalaması ile BUÖ puan ortalaması arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.001). Sonuç: Yaşlı bireylerin algıladığı sosyal destek düzeylerinin orta, yalnızlık algılarının düşük ve umutsuzluk algılarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca sosyal desteğin yalnızlığı ve umutsuzluk algısını azaltmada etkili bir faktör olduğu ve yalnızlık artıkça umutsuzluğun da arttığı saptanmıştır. Bu nedenle aile sağlığı merkezlerinde çalışan hemşirelerin yaşlı bireylerin yalnızlık ve umutsuzluk durumlarının doğru ve erken tanılanması ve sosyal desteği iyileştirmeye yönelik ailelere ve yaşlı bireylere danışmanlık hizmetleri vermeleri ve desteklemeleri önerilmektedir.Anahtar kelimeler: Hemşirelik, Sosyal destek, Umutsuzluk, Yalnızlık, Yaşlılar.

Introduction and aim: Social support is an important factor in reducing loneliness and hopelessness feelings of an individual. This study was conducted to determine the effect of perceived social support on loneliness and hopelessness in older people. Material and method: The population of this descriptive study consisted of older individuals who, for any reason, presented to the Central Family Health Center in the Reşadiye district of Tokat between November 2017 and April 2018. No sample was selected for the study and 326 individuals aged 65 and over who met the inclusion criteria were included in the study. The study data were collected by the investigator during the above-mentioned period through face-to-face interviews using a Descriptive Questionnaire, the MPSSS, the UCLA-LS, and the BHS. Results: The mean age of the subjects was found to be 74.03 ± 6.99.The mean total score obtained by the elderly from the MPSSS was 53.15±17.87, from the UCLA- LS 34.13±9.14 and from the BHS 10.23±5.33. The mean MPSSS total score was found to have a moderate negative correlation with the mean UCLA- LS score and a weak negative correlation with the mean BHS total score (p<0.001). There was a moderate positive correlation between the mean UCLA-LS score and the mean BHS score (p<0.001). Conclusion: The levels of perceptions of social support, loneliness, and hopelessness were found to be moderate, low, and moderate, respectively. Social support was found to be an effective factor in reducing perceived loneliness and hopelessness and as loneliness increased, hopelessness also increased. Therefore, nurses working at family health centers are recommended to try to recognize loneliness and hopelessness feelings of the elderly correctly and at an early stage and provide consultancy services and support to families and older people to improve social support. Keywords: Nursing, Social support, Hopelessness, Loneliness, Aged.