Kıratlı (İpekyolu-Van) çevresinde gözlenen mafik ve ultramafik kayaçların petrolojik özellikleri

Abstract

Bu tez çalışması, Van Gölü'nün doğusunda, Kıratlı Köyü civarında yer alan mafik ve ultramafik kayaçların petrografik ve jeokimyasal olarak incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanı içerisinde bulunan Bakışık Melanjı harzburjit, dunit, serpantinit kayaçları ve bunları kesen piroksenit, gabro ve diyabaz dayklarından oluşmaktadır. Bu birimin hemen üzerine kireçtaşı biriminden oluşan Üst Paleosen – Alt Eosen yaşlı Toprakkale Formasyonu uyumsuz olarak gelmektedir. Bakışık Melanjı içerisinde yer alan harzburjit ve dünitlerin petrografik incelemesinde alterasyondan oldukça fazla etkilendikleri dikkati çekmektedir. Genellikle serpantinleşme ve bastitleşme kesitlerde oldukça yoğun bir şekilde yer almaktadır. Kayaçlarda porfiroblastik doku yaygındır. Alterasyon sonucu serpantinleşen kesimlerde elek dokusu izlenmektedir. Mafik kayaçlar içerisinde incelenen gabro ve diyabaz daykları ise plajiyoklaz+piroksen±olivin minerallerinden oluşmaktadır. Kayaçta genel olarak ofitik doku hakimdir. Mafik kayaçlarda serisit ve klorit minerallerinin varlığı bu kayaçlarından alterasyondan etkilendiklerini işaret etmektedir. Ultramafik kayaçlarda yapılan jeokimyasal çalışmalarda bu birimlerin abisal peridotit oldukları ve ilksel mantoya göre oldukça tüketilmiş oldukları belirlenmiştir. Mafik kayaçlarda ise, jeokimyasal olarak bu kayaçların hem alkali hem de toleyitik özelliklere sahip oldukları gözlenmiştir. Genel olarak iki farklı magmadan türedikleri düşünülen daykların volkanik yay bölgesi ve plaka içi bazaltları özelliği taşıdığı ortaya konmuştur.

This thesis study was performed to investigate petrographic-geochemical investigation of mafic and ultramafic rocks in the vicinity of Kıratlı Village, east of Lake Van. In the study area, Bakışık Melange consist of harzburgite, dunite, serpentinite and pyroxenite, gabbro and diabase dikes which cut them. Toprakkale formation, which consists of limestone, overlay the Bakışık Melange. These units are discordant to each other. Petrographic studies in harzburgite and dunite in the observed melange are highly affected by alteration. Generally, serpentinization and bastitization are very intense in the thin section. Porphyroblastic texture of the rocks are common. Sieve texture is observed in the serpentinized sections after the alteration. Within the mafic rocks gabbro and diabase dikes are composed of plagioclase+pyroxene±olivine minerals. Ophitic texture is dominant in this rocks. The presence of sericite and chlorite minerals in mafic rocks is an indication of the alteration of these rocks. Geochemical studies on ultramaphic rocks, according to this unit is abyssal peridotites and is determined that they are quite depleted primitive mantle. In mafic rocks, these rocks have been observed to have both alkaline and subalkali features. It has been determined that the Kalkalkali rocks are tholeiitic. Generally, the dykes, which are thought to have two different magmatic derivations, appear to have the characteristics of volcanic arc regions and plateau basalts.