Şeytan elması (Datura stramonium L.) bitkisinin kırmızı köklü horoz ibiği (Amaranthus retroflexus L.), sirken (Chenopodium album L.) ve şeker pancarı (Beta vulgaris L.) üzerine allelopatik etkisi

Abstract

Bu çalışmada Datura stramonium' un sahip olduğu allelokimyasallardan dolayı tarım alanlarında yapılacak olan entegre mücadele sistemlerinin bir basamağını oluşturması hedefiyle ve çevre dostu bir işleyişle kültür alanlarında önemli verim kayıplarına yol açan kırmızı köklü horozibiği (Amaranthus retroflexus L.), sirken (Chenopodium album L.) yabancı otları ve şeker pancarı (Beta vulgaris L.) kültür bitkisinin çimlenmesi üzerine allelopatik etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü'nde 2019 yılında yürütülmüştür. Şeytan elması bitkisinin çiçeklenme döneminde toplanan yapraklarının metanol ekstraktları %30, 40, 50 ve 60; su ekstraktı ise %5, 15, 30, 40, 50 ve 60 konsantrasyonlarında kullanılmıştır. Kontrol petrilerine ise sadece saf su uygulanmıştır. Denemede, yalnızca su ekstraktında çimlenme elde edilmiştir. Su ekstraktının, %5'lik konsantrasyonunda şeker pancarında %89, kırmızı köklü horozibiği bitkisinde ise %55 oranında çimlenme inhibisyonu gözlenmiştir. Geri kalan bütün uygulama ve konsantrasyon değerlerinde çimlenme gözlenmemiş olup %100 çimlenme inhibisyonu gerçekleşmiştir. Elde edilen bu sonuçlara göre çok güçlü tropan alkaloidlerinden olan hiyosiyamin ve skopolamine sahip olduğu bilinen şeytan elması bitkisi hem şeker pancarına hem de kırmızı köklü horozibiği ve sirkene karşı düşük konsantrasyonlarda bile toksik etki göstermiştir. Yapılacak yeni çalışmalar ile birlikte elde edilen sonuçların özellikle yabancı otlarla entegre mücadeleye, insan sağlığı ve çevreye daha duyarlı olan biyopreparatların kullanılmasına, geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

In this study, due to the allelochemicals of Datura stramonium, to form a step of integrated control systems to be made in agricultural areas and environmentally friendly operation, the redrooted pigweed (Amaranthus retroflexus L.), lamb's quarters (Chenopodium album L.) weeds and sugarbeet (Beta vulgaris L.) on the germination of culture plant is aimed to determine. The study was carried out in 2019 at the Plant Protection Department of Van Yüzüncü Yıl University. The methanol extracts of the leaves collected during the flowering period of the jimson weed plant were 30, 40, 50 and 60%; as to water extract was used in concentrations of 5, 15, 30, 40, 50 and 60%. Only pure water was applied to the control petris. In the experiment, germination was obtained only in the water extract. In 5% concentration of water extract, germination inhibition was observed 89% in sugarbeet and 55% in redroot pigweed. Germination was not observed in all remaining application and concentration values and 100% germination inhibition occurred. According to these results, the jimson weed plant, which is known to have hyoscyamine and scopolamine, which is one of the strongest tropan alkaloids, showed toxic effects against sugarbeet and redroot pigweed and lamb's quarters even at low concentrations. It is believed that the results obtained with the new studies will contribute to the integrated weed management the use and development of biopreparations which are more sensitive to human health and environment.