Siirt ilinde yetiştirilen `Cefan` kavunu`nun(Cucumis melo L. C.V./Cucurbitaceae) bazı biyokimyasal özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında, Siirt ilinin Kurtalan ilçesi Tulumtaş bölgesinde yetiştirilen ve besinsel değeri yüksek halk dilinde cefan kavunu olarak bilinen kavunun özellikleri araştırıldı. Kavunun kabuk, etli kısmı ve çekirdeği olmak üzere iki farklı (liyofilize ve ektraksiyon) metod ile incelendi. Bu amaçla içerik analizi için total fenolik, total flavonoid, mineral madde ve organik asit içerikleri analiz edildi. Biyokimyasal olarak ise DPPH, FRAP, Demir şelatlama, ayrıca CAT, GR ve SOD enzim aktiviteleri belirlendi. Genel olarak etanol ekstrelerinin su ekstrelerine oranla daha yüksek antioksidan aktivite gösterdiği tespit edildi. Kavun çeşitleri arasında bölgede tercih edilen cefan kavunun özellikle kabuk kısmında yüksek fenolik ve flavonoid madde içeriğine sahip olduğu, bu bağlamda uygun DPPH ve FRAP aktivitelerine sahip olduğu tespit edildi. Ayrıca kabuk kısmında yüksek CAT ve SOD aktiviteleri hesaplandı. Yapılan mineral madde analizinde kabuk kısmının; Fe, Ca ve Al, çekirdek kısmının; Mn, Cu, P ve Mg, etli kısmın ise Na ve K açısından zengin olduğu belirlendi. Organik asit analizinde ise kabuk ve çekirdek kısımlarının yüksek gallik ve vanilik asit içerdiği tespit edildi. Tüm analiz sonuçları birlikte değerlendirildiğinde, ekşimsi tadı ile bilinen Cefan kavun çeşidinin özellikle tüketilmeyen kabuk ve çekirdek kısımlarında yüksek antioksidan ve mineral madde içerikleri olduğu bulundu. Bu nedenle kabuk, çekirdek gibi kısımlarının hayvan yemlerinde ve endüstriyel uygulamalarda değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca ileride yapılacak olan biyoassay çalışmaları ve etken madde analizleri ile cefan kavununun potansiyelinin ortaya konulması gerektiği düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Antioksidant, Biyokimyasal, Cefan, (Cucumis melo L.), Kavun.

In this thesis, the characteristics of melon which is grown in Tulumtaş region of Kurtalan district of Siirt province and which is known as Cefan melon with high nutritional value was investigated. It was examined by two different (lyophilized and extraction) method by the shell, fleshy part and core of melon.For these purpose total phenolics, total flavonoids, mineral substances and organic acid contents were analyzed for content analysis. Biochemically, DPPH, FRAP, iron chelation, as well as CAT, GR and SOD enzyme activities were determined. In general, ethanol extracts were found to have higher antioxidant activity than water extracts.It was determined that Cefan melon, which is preferred in regions between melon varieties, has high content of phenolics and flavonoids especially in the shell part, and it has been determined that it has appropriate DPPH and FRAP activities. In addition, high CAT and SOD activities were calculated in the shell part. In the analysis of the mineral matter, Fe, Ca, and Al, the core portion; Mn, Cu, P and Mg, and the fleshy portion is rich in Na and K. Organic acid analysis showed that shell and core parts contained high gallic and vanilic acid.When all the analysis results were evaluated together, it was found that the Cefan melon variety, which is known with the taste of sour, has high antioxidant and mineral content, especially in the non-consuming shell and core parts. Therefore, it is considered that shell parts used as waste should be considered as additional products. Future bioassay studies and analysis of active matter are expected to reveal the potential of Cefan melon.Keywords: Antioxidant, Biochemical, Cefan, Melon, (Cucumis melo L.).