Irak Selçuklu devletinin Anadolu ve Kafkasya siyaseti (513-590/1119-1194)

Abstract

Irak Selçuklu Devleti Selçuklu topraklarının batı kısmında bir hanedanlık olarak kurulmuştur. Sultan Muhammed Tapar'ın 1118 senesinde vefatı sonucunda meydana gelen iç hadiseler neticesinde Sultan Sencer ile Sultan Mahmud arasında 11 Ağustos 1118 yılında yapılan Sâve savaşından sonra Büyük Selçuklu Devleti'nin başına Sultan Sencer geçmiştir. Yeğeni Muhammed Tapar'a Kirman, İsfehan ve Hemedan dâhil olmak üzere Batı İran ve Irak topraklarını vermiştir. Böylece Irak Selçuklu Devleti kurulmuş oldu. Selçuklu Devleti ilk kurulduğu günden beri Gürcülerle temas halinde olmuştur. Tuğrul ve Çağrı Beyler zamanında gerek keşif seferlerine çıkmak gerekse yurt arayışı amacıyla karşılaşsalar da Alp Arslan zamanında itaat altına alınmış ve Irak Selçukluları zamanıda askeri ve siyasi faaliyetler yoğunlaşmıştır. Gürcüler ile mücadele ederken coğrafi yakınlık sebebiyle Doğu Anadolu Türk devletleri ile de temas halinde bulunmuşlar ve özellikle Gürcüler üzerine sefere çıktıkları zaman Doğu Anadolu Türk beylerinden yardım alarak öldürücü darbeler vurmuşlardır. Irak Selçuklularının devamı niteliğinde olan Azerbaycan Atabegliğiİldenizlilerin ciddi şekilde Gürcülere mücadeleleri de Müslüman Türk dünyasının Hıristiyanlığa karşı savunulmasını sağlamıştır.

Iraq Seljuq Empirewas set in the west side of the Seljuq Empire as a dynasty. Due to the ciwil cases which happened as a result of death of Sultan Muhammed Tapar in 1118 Sultan Sencer took the helm of Great Seljuq Empire after the war which happened between Sultan Sencer and Sultan Mahmud in 11 August 1118. He gave west Iran and Iraq lands including Kirman, İsfehanand Hemedan to his newhew Muhammed Tapar. In this way Iraq Seljuq Empire was being set. Seljuq Empire wasal ways keeping in touch with Georgians from the day when it is set. Even if they met in the time of Tuğrul and Çağrı governers during the exploration campaings or country searchs, they took under obedience and militaryand policitical activites were concentrated in the time of Iraq Seljuq Empire. While they were struggling with the Eastern Anatolia Turkish Government sand they hit death blow by receiving support from Eastern Anatolia Turkish Governments. The struglle of Azarbaijan Atabegİldenizliler which were the continuation of Iraq Seljuq Empire, againts the Georgians, was provided Muslim Turkish World to be protected againts the Christianity.