Vatandaşlık eğitimine karşılaştırmalı bir bakış: Türkiye, Fransa

Abstract

Bu araştırmada, Fransa ilkokul 4. sınıf düzeyi Vatandaşlık ve Ahlak Eğitim Programı (CM1 sınıfı) ile Türkiye İnsan Hakları Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Programını (İlkokul 4. sınıf) karşılaştırmak; elde edilen bulgular sonucunda Türkiye'deki vatandaşlık eğitimi uygulamasına öneriler getirmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, her iki ülkenin eğitim sistemleri ile vatandaşlık eğitimi programları, kazanım, içerik, eğitim durumları ve değerlendirme açısından incelenerek karşılaştırılmıştır. Araştırma `Türkiye'de ilkokul 4. Sınıfta okutulan İnsan Hakları Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi ve Fransa'da aynı sınıfa karşılık gelen CM1 sınıfı Vatandaşlık ve Ahlak Eğitimi Programları` ile sınırlıdır.Araştırma nitel araştırma yöntemine göre desenlenmiş olup, veriler doküman incelemesi yoluyla, belirlenen alt amaçlar çerçevesinde tanımlayıcı yaklaşımla analiz edilmiştir. Verilerin toplanmasında belge tarama yöntemi kullanılmış; Fransa ve Türkiye'nin eğitim sistemlerine ve vatandaşlık eğitimi programlarına ilişkin, ülkelerin Milli Eğitim Bakanlıkları ile ilgili kurum ve kuruluşların elektronik sayfalarından, ilgili kitap, makale, tez, proje raporu vb. basılı bilimsel kaynaklardan yararlanılmıştır.Her iki ülke programında da, öğrenme süreçlerinde yöntem ve tekniklerin işe koşulması gerektiği belirtilmektedir. Fransa vatandaşlık eğitimi programında, bilgi, beceri ve kavramların kazandırılmasında kullanılabilecek yöntemler önerilmektedir. Türkiye vatandaşlık eğitimi programında ise görsel okuma, soru-cevap, tartışma, çıkarımda bulunma, beyin fırtınası, gözlem, karşılaştırma, hatırlama teknikleri önerilmektedir.Fransa Vatandaşlık ve Ahlak Eğitimi programının içeriği eşitlik, evrensel değerler, her türü ayrımcılığın reddi ve ulusal dayanışma konularını içeren modern bir eğitimdir. Türkiye'de millî ve manevî değerlere ağırlık verildiği görülmektedir. Vatandaşlık eğitimi programları içerik olarak birbirine benzemektedir. Türkiye'de içerik ünite temeline göre, Fransa'da ise temalar şeklinde düzenlenmiştir.Fransa ve Türkiye'de kazanımların, bilgi düzeyinin üzerinde, kavrama, karşılaştırma ve uygulama düzeyinde olduğu söylenebilir. Fransa vatandaşlık eğitimi kazanımları ile Türkiye vatandaşlık eğitimi kazanımları nitel ve nicel olarak farklılık göstermektedir.Vatandaşlık eğitimi programlarının değerlendirme bölümünde ise, Fransa'da ve Türkiye'de `öğrencinin gelişiminin` gözlenmesini esas alan bir yaklaşımın benimsendiği görülmektedir. Fransa ve Türkiye vatandaşlık eğitimi programı değerlendirmesinde, yazılı ve sözlü, gözlem, tartışma, performans ödevleri, görüşmeler, öğrenci ürün dosyaları, projeler, posterler, öz değerlendirme ölçekleri, çoktan seçmeli, eşleştirmeli, boşluk doldurmalı ve açık uçlu sorulardan oluşan testler kullanıldığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Vatandaşlık Eğitimi, Karşılaştırmalı Eğitim, Fransa Eğitim Sistemi, Türk Eğitim Sistemi

The purpose of this thesis was to compare the French primary 4th grade CM1 class Citizenship and Moral Education curriculum with Turkish Human Rights, Citizenship, and Democracy Education curriculum and to bring forward recommendations for citizenship education practices in Turkey. For this purpose, education systems and citizenship education programs of both countries have been examined in terms of `aims`, `content`, `learning experiences`, and `evaluation`. This study is limited by Human Rights, Citizenship and Democracy Education that is provided at the level of 4th grade in Turkey and Citizenship and Moral Education that is provided at the CM1 level, which is the corresponding level in France. The survey model was used in the study, and the sub goals were analyzed with a descriptive approach. Documentation was used as the data collection method. Within this scope, books, articles, theses, project reports, etc. regarding both countries' educational systems and citizenship education programs were collected from relevant institutions and their webpages. A student-centered approach is essential in French educational system. In-class practice is student-centered in both countries since both countries adopted a constructivist approach. Therefore, it can be stated that educational approaches of both countries are similar. In both countries' programs, it is asserted that methods and techniques should be used in learning process. In French citizenship education program, methods that can be benefited for the development knowledge, skills, and concepts are recommended. On the other hand, in Turkish citizenship education program, techniques such as visual reading, question-answer, discussion, brainstorming, observation, comparison, and recalling are recommended. The content of French citizenship and moral education involves equality, universal values, rejection of all kinds of discrimination, and national solidarity. In Turkey, it is seen that national and moral values are focused. Citizenship and moral education is similar in terms of content. Content in Turkey is based on unites while it is based on themes in France. The aims in France and Turkey can be stated to be above knowledge level at comprehension, comparison, and application levels. The objectives of citizenship education programs of France and Turkey are different from each other in terms of quality and quantity. In the evaluation of citizenship education programs, an approach based on monitoring the students' `development` is adopted in both countries. It has been determined that written and oral exams, observations, discussion, performance homework, interviews, portfolios, projects, posters, self-evaluation scales, multiple-choice questions, and questions involving matching, filling in the blanks, and open-ended are used in evaluation of French and Turkish citizenship education program. Keywords: Citizenship education, comparative education, French education system, Turkish education system.