Uçucu yağ (UY) ve Arbusküler mikorhizal fungus`un (AMF) domates kök ve kök boğazı çürüklüğü Fusarium oxysporum f. sp. radicis lycopersici (FORL) hastalığına etkileri

Abstract

Bu çalışmada, bazı Arbusküler Mikorhizal Fungus (AMF) türleri (Glomus intraradices (Gİ), G. mosseae (GM)) ile bazı uçucu yağların ( kekik, nane, adaçayı ), domatesteki önemli hastalıklar arasında yer alan Fusarium oxysporum f. sp. radicis- lycopersici (FORL)' nin yol açtığı kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalığı üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışmanın birinci aşamasında, vitro koşularda üç farklı uçucu yağ çeşidi ile bu uçucu yağların beş farklı dozu (25, 50, 75, 100, 150 µl/L ) FORL' ye karşı denenmiştir. Çalışma sonucunda en iyi engellemenin kekik uçucu yağının (KUY) 150 µl/L dozunda olduğu saptanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında in vivo koşullarında yetiştirilen domates bitkilerine, AMF türleri ile 150 µl/L dozundaki KUY uygulanmıştır ve en iyi uyumun Gİ ile olduğu saptanmıştır. Çalışmanın üçüncü aşamasında, Gİ 150 µl/L dozundaki kekik uçucu yağının, domates bitkisinde FORL'ye etkileri araştırılmıştır. Çalışma sonucunda en yüksek AMF kolonizasyonu Gİ muamele grubunda, en düşük değer ise Gİ + FORL muamele grubunda tespit edilmiştir. Mikorhizal bağımlılık oranı en yüksek Gİ muamele grubunda, en düşük değer ise AMF X KUY X FORL muamele grubunda tespit edilmiştir. AMF spor sayıları açısından, en yüksek spor sayısı Gİ + KUY muamele grubunda olurken, en düşük değer Gİ + KUY + FORL grubunda elde edilmiştir. Domates bitkilerinde en yüksek ve en düşük hastalık şiddeti sırasıyla kontrol ve FORL + KUY + Gİ uygulamalarında görülürken FORL + Gİ ve FORL + KUY uygulamalarının hastalık şiddetini baskılamada oldukça etkili olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Arbusküler mikorhizal fungus, Domates, Fusarium oxysporum f.sp. radicis- lycopersici Jarvis & Shoemaker, Uçucu yağ

In this study, the effects of some Arbuscular Mycorrhizal Fungi (AMF) types (Glomus intraradices, G. mosseae) and some essential oils (thyme, mint, sage) on decay disease Fusarium oxysporum f. sp. radicis lycopersici (FORL) of root and root collar of tomato, which is one of the significant diseases.In the first stage of study three different essential oils and five different doses of these oils (25, 50, 75, 100, 150 µl/L) have been tested against FORL in vitro conditions. As a result of the study, the best inhibition of thyme essential oil (KUY) was found to be 150 µl/L dose. In the second stage of the study, tomato plants grown in vivo conditions were treated with AMF strains at a dose of 150 µl/L and the best fit was with GI. In the third stage of the study, the effect of 150 µl/L thyme essential oil on tomato plant for FORL was investigated. As a result of the study, the highest AMF colonization was detected in the GI treatment group and the lowest value in the GI + FORL treatment group. Mycorrhizal dependency ratio was found in the highest GI treatment group and the lowest value was in the AMF X KUY X FORL treatment group. In terms of AMF sports numbers, GI + KUY treatment group was the highest in GI + KUY treatment group, while GI + KUY + FORL group. The highest and lowest disease severity in tomato plants were observed in control and FORL + KUY + Gİ applications respectively, while FORL + Gİ and FORL + KUY were found to be highly effective in suppressing the severity of disease. Key words: Arbuscular mycorrhizal fungi,Tomato, Fusarium oxysporum f.sp. radicis- lycopersici Jarvis & Shoemaker, Essential oil.