Türkiye`de iç göç olgusu: 13 mart 1992 Erzincan depremi özelinde iç göçlerin incelenmesi

Abstract

İnsanlık tarihi kadar eski olan göç olgusu, geçmişten günümüze kadar ülkelerin sosyal, siyasi ve ekonomik yapıları üzerinde önemli bir rol oynamaktadır. İnsanlar göç ettikleri yerlere kültürlerini de taşırlar, göç edilen yerde etkileşim oluşur. Depremler ise yine ülkemizde ciddi öneme sahiptir. Öyle ki hemen hemen her 15-20 yılda bir ülkemizde 7 şiddeti civarında deprem meydana gelmiş ve bu depremler, yüksek oranlarda can ve mal kayıplarına yol açmıştır. Erzincan ili geçmişten günümüze kadar birçok depreme sahne olduğu için, il özelinde yaşanan depremlerin ve akabinde gelen göç süreçlerinin, Erzincan halkı üzerindeki etkisi azımsanmayacak derecede yüksektir. Erzincan tarihindeki en büyük deprem, dünya tarihi içerisinde de olumsuz sonuçları ve şiddeti bakımından ilk sıralarda yer alan 1939 depremidir. Erzincan için bir diğer önemli deprem ise, 13 Mart 1992'de meydana gelen ve Erzincan ilinin güncel yapısına önemli derecede etki eden depremdir. Bu çalışma, 13 Mart 1992 Erzincan depremi ve sonrasında il genelinde yaşanan göç süreçlerinin sosyal ve ekonomik sonuçlarını analiz etmeyi amaçlamıştır. Çalışmada; Türkiye İstatistik Kurumu, Devlet İstatistik Enstitüsü ve Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verileri yanında; 13 Mart 1992 Depremi'ni yaşamış 20 aile fertleriyle ile yapılan derinlemesine mülakatlardan edinilen veriler temel alınmıştır. Hem resmi veriler hem de tanıkların anlatıları; 13 Mart 1992 depreminin Erzincan'ı sosyal, ekonomik ve demografik olarak gerilettiği yönündedir. Kentin nüfus yapısında genel bir azalma olduğu gibi nitelikli iş gücü ve kamu personeli sayısı oranında da ciddi bir düşüş yaşanmıştır. Bu durum kentin toplumsal yapısı yanında, özellikle göçü tetiklediği için farklı boyutlarda da şehri olumsuz yönde etkilemiştir. Deprem kentin ekonomik yapısını da etkilemiştir. Hem ücretli çalışanlardan hem de ticaret yaşamında olan birçok kişi deprem sonrası göç etmeyi tercih etmiştir. Çalışmada, deprem sonrası değişim, resmi veriler ve mülakatlar ışığında elde edilen veriler sonucu; depremden sonra yaşanan göç olgusunu, Erzincan'ın sosyolojik, demografik ve ekonomik yapısında olumsuz etki yaptığı yargısına varılmıştır.

The phenomenon of immigration, as old as human history, plays an important role on the social, political and economic structures of countries from past to present. People bear their culture to the places they migrate, interaction occurs at the places that is migrated. Earthquakes are also of great importance in our country. Such that once in almost every 15-20 years, 7 earthquakes have occurred in our country, and these earthquakes have caused high rates of life and structural losses. Since Erzincan has many earthquakes from past to present, the impact of the earthquakes specific to the province and the subsequent migration processes on the people of Erzincan is extremely high. The biggest earthquake in the history of Erzincan is the 1939 earthquake that take place near the top of the world history in terms of its negative consequences and intensity. Another important earthquake for Erzincan is the earthquake that occurred on March 13, 1992, which has a significant impact on the current structure of Erzincan. This study aims to analyze the social and economic consequences of the migration processes occured throughout Erzincan province on March 13, 1992 and afterwards. The data of Turkish Statistical Institute, State Institute of Statistics and Address-Based Population Registration System were mainly used as base. Besides, these data were discussed in relation to the results obtained from in-depth interviews with 20 people who lived through the 13 March 1992 Earthquake. Both the official data and the narratives of the witnesses suggest that the earthquake of March 13, 1992, has downgraded Erzincan as socially, economically and demographically. There has been a general decrease both in the population structure of the city and a significant decrease in the number of rate of qualified labor force and civil servant. This situation negatively affected the social structure of the city. The earthquake also affected the economic structure of the city. Many people from wage workers and the ones who had a business life chose to migrate after the earthquake. As a result, the phenomenon of migration occured after the earthquake negatively changed the sociological, demographic and economic structure of Erzincan. In this study, the post-earthquake change is examined in consideration of official data and interviews