Manyetik duyarlılık anizotropisi yöntemi ile elde edilen deformasyon elipsoidinin paleogerilim sonuçları ile karşılaştırılması: Aksu Havzası örneği (GB Türkiye)

Abstract

Aksu Havzası, Isparta Açısının (GB Türkiye) tam merkezinde bulunan denizel tortul bir havzadır. Havzanın yapısı ve geometrisi, Isparta Açısı olarak tanımlanan bölgenin Miyosen kabuk deformasyonu ve stress kurulumu hakkında çok önemli bilgiler sağlamaktadır.Bu çalışmada, Aksu havza çökellerinde gözlemlenen faylardan 83 farklı lokasyondan 1000'den fazla kinematik veri toplanmış, ters çözüm metodu kullanılarak ana gerilim yönlerinin (σ1, σ2, σ3) belirlenmesine çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar, Aksu Havzası'nın dört farklı tektonik safha etkisinde geliştiğini göstermektedir. Bunlar; 1) D-B genişleme fazı, 2) ~ K-G sıkışma (Likya) fazı, 3) ~ D-B sıkışma (Aksu) fazı ve 4) K-G genişlemeli Neotektonik fazıdır. Hata-kayma verilerini bağımsız olarak test edebilmek amacı ile, Manyetik Duyarlılık Anizotropisi (MDA) ölçümleri için ~ 490 adet yönlü örnek toplandı ve analiz edildi. Elde edilen MDA sonuçları, iki farklı maximum uzama ekseninin (Kmax) varlığına işaret etmektedir. Bunlar; 1) Pliyosen'de görülen K-G yönlü manyetik uzama ekseni ve 2) Miosen'de var olan ve K-G ila KB-GD arasında değişim gösteren manyetik uzama eksenidir.Yapılan çalışmalar göstermiştir ki, MDA verileri ile kinematic veriler birbirleri ile tutarlıdır ve Aksu Havzası'nda görülen deformasyon modelinin anlaşılmasında bağımsız bilgi sağlamıştır. Bu çalışma, AMS verilerinin, havzada etkin olan güncel tektonik fazın, diğer geri kalan fazlardan ayrılması ve paleostress stratigrafisinin oluşturulmasında etkin olarak kullanılabileceğini göstermiştir.Anahtar kelimeler: Aksu Havzası, Magnetik duyarlılık analizi (MDA), Paleogerilim dönüşümü.

Aksu Basin is the marine sedimentary basin located in the center of the Isparta Angle (SW Turkey). Its structures and geometry may provide very useful information about Miocene crust deformation and stress field in the region.In this study, it is aimed to determine main paleostress directions (σ1, σ2, σ3) that have been effective in the Aksu Basin. For this purpose, more than 1000 fault-slip measurements from the mesoscopic faults were collected at the 83 different sites. The results demonstrate that the Aksu Basin developed under four different tectonic phases; 1) ~E-W extensional phase, 2) ~N-S compressional (Lycian) phase, 3) ~E-W compressional (Aksu) phase and 4) N-S extensional Neotectonic phase. In order to test fault-slip data independently, ~490 oriented samples for Anisotropy of Magnetic Susceptibility (AMS) measurements were collected and analyzed. The results of the AMS data show that two different magnetic lineations (Kmax) directions are present. These are 1) N-S magnetic lineation in Pliocene and 2) from N-S to NW-SE magnetic lineation in the Miocene.This study shows that AMS data are consistent with kinematic observations and provide independent information for understanding of the deformation pattern in the Aksu Basin. Based on the AMS data, Recent phase can be differentiated from the rest of the data. AMS data can be evidently used help to construct the paleostress stratigraphy.Key words: Aksu Basin, Anisotropy of Magnetic Susceptibility (AMS), Paleostress inversion.