Koyunlarda mizacın analık davranışları ile kuzularda büyüme ve yaşama gücüne etkileri

Abstract

KOYUNLARDA MİZACIN ANALIK DAVRANIŞLARI İLE KUZULARDA BÜYÜME VE YAŞAMA GÜCÜNE ETKİLERİAYDOĞDU, NeclanYüksek Lisans Tezi, Zootekni Anabilim DalıTez Danışmanı: Doç. Dr. Serhat KARACAAğustos 2019, 60 sayfaBu çalışmanın amacı, koyunlarda mizacın analık kabiliyeti, kuzularda doğum sonrası erken dönem davranışları ile büyüme-gelişme özelliklerine etkisinin belirlenmesi olmuştur. Araştırmanın hayvan materyalini iki veya daha fazla sayıda doğum yapmış 100 baş multipar Norduz koyunu ve bunlardan doğum ve doğum sonrası davranışlarının belirlenmesi için seçilen 30 koyundan doğan toplam 30 kuzu oluşturmuştur. Korku testleri sonucunda koyunlar, reaktif (pasif) ve proaktif (aktif) olarak iki gruba ayrılmıştır. Ayrıca ana yavru ayırma testleri ile analık kabiliyeti değerlendirmeleri de yapılarak, kuzularda büyüme ve gelişme sütten kesime kadar takip edilmiştir.Reaktif ve Proaktif koyunlarda korku testi sonrası serum kortizol düzeyleri sırasıyla 1.57 ng/ml ve 0.86 ng/ml olarak belirlenmiştir (p<0.001). Korku testlerinde, doğum sonrası ana ve kuzu davranışları ile serum kortizol düzeyleri arasında orta-yüksek düzeyli bazı önemli korelasyonlar belirlenmiştir (p<0.05). Doğum sonrası erken dönemde proaktif koyunların reaktif koyunlara göre daha fazla yüksek frekanslı ses çıkarttıkları ve kuzularını yalnız bıraktıkları belirlenmiştir (p<0.01). Ana-yavru ayırma testlerinden takip puanı bakımından reaktif koyunlar daha yüksek puana sahip olmuş (p<0.05); emme sayısı ve süreleri toplamı reaktif koyunların kuzularında daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Büyüme ve gelişme bakımından da reaktif koyunların kuzuları daha iyi performansa sahip olmuşlardır (p<0.001).Çalışma sonucunda, mizacın seleksiyon programlarında analık kabiliyetinin geliştirilmesinde kullanılabilme potansiyeline sahip bir özellik olduğu kanısına varılmıştır.Anahtar kelimeler: Ana-yavru bağı, Kamera, Kortizol, Korku testleri, Neonatal davranışlar.

THE EFFECT OF TEMPERAMENT ON MATERNAL BEHAVIOR AND LAMB SURVIVAL AND GROWTH IN SHEEPAYDOĞDU, NeclanM.Sc. Thesis, Animal ScienceSupervisor: Assoc. Prof. Dr. Serhat KARACAAugust, 2019, 60 pagesThe aim of this study was to determine the effect of temperament on maternal ability of sheep, early postnatal behaviors and growth in lambs until weaning. The animal material of the study consisted of 100 multiparous Norduz ewes and a total of 30 lambs from 30 ewe those selected from them to determine ewe and lamb behaviors during early parturition period. Ewes were divided into two groups as reactive and proactive according to fear tests. In addition, maternal ability assessments were carried out by ewe-lamb separation tests and growth and development of lambs were monitored from birth to weaning. Serum cortisol levels were determined as 1.57 ng/ml and 0.86 ng/ml after the fear tests in Reactive and Proactive sheep respectively (p <0.001). In the fear tests, some significant correlations were detected among postnatal ewe and lamb behaviors, ewe-lamb separation tests and serum cortisol levels (p <0.05). In the early postnatal period, it was determined that proactive sheep had higher high-pitched bleats than the reactive ewes and left their lambs alone (p <0.01). Reactive ewes had a higher score in terms of follow-up score at ewe-lamb separation tests (p <0.05). The total number of successful suck and total sucking duration was found to be higher in reactive ewes' lambs (p <0.05). Also reactive ewes' lambs had better growth performance during the period of birth to weaning (p <0.001).As a result of the study, it was concluded that temperament is a feature that has the potential to be used in the improvement of maternity ability in selection programs.Keywords: Ewe-lamb bond, Camera, Cortisol, Fear tests, Neonatal behaviors.