Altın ve petrol fiyatları ile volatilite endekslerinin hisse senedi piyasaları üzerindeki etkisi: Gelişmekte olan ülkeler üzerine bir inceleme

Abstract

Finansal piyasalar ve emtia piyasaları arasındaki ilişki yatırımcıların portföy oluşturma kararlarında oldukça önemli konulardan biridir. Stratejik emtialar olan altın ve petrolün fiyat ve volatilitelerinin gelişmekte olan ülkelerin ekonomileri ve hisse senedi piyasaları üzerinde önemli etkileri olabileceği düşüncesi çalışmanın çıkış noktası olmuştur. Bu çalışmada, altın ve petrol fiyatları ile altın ve petrol volatilite endekslerinin hisse senedi fiyatları üzerindeki etkisi gelişmekte olan ülkeler perspektifinden incelenmiştir. Analiz dönemi olarak Haziran 2008-Nisan 2017 dönemi belirlenmiş ve aylık veriler kullanılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönem asimetrik ilişkiler doğrusal olmayan ARDL (NARDL) yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizler neticesinde altın fiyatlarının kısa ve uzun dönemde gelişmekte olan ülkelerin hisse senedi piyasalarında Brezilya ve Rusya haricinde negatif etki gösterdiği tespit edilmiştir. Bu etkinin kısa dönemde tüm ülkelerde, uzun dönemde ise Brezilya, Tayland ve Türkiye'de asimetrik olduğu belirlenmiştir. Petrol fiyatlarındaki değişimlerin kısa ve uzun dönemde, net petrol ihracatçısı olan ülkelerden Rusya, Brezilya, Meksika, Malezya ve Endonezya'da hisse senedi fiyatlarını pozitif, net petrol ithalatçısı olduğu belirlenen Güney Afrika ve Tayland'da ise negatif etkilediği tespit edilmiştir. Altın ve petrol volatilitelerinin pozitif ve negatif şokları ise kısa ve uzun dönemde hisse senedi piyasalarında farklı dolayısıyla asimetrik etkiler göstermiştir. Ayrıca, altın ve petrol zımni volatilite endekslerinin dayanak endeksleri olan altın ve petrol fiyat endeksleriyle ilgili ülke piyasalarının genelinde uzun dönemde negatif etki gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar, altın ve petrol gibi stratejik emtialardaki fiyat dalgalanmalarının gelişmekte olan ülkelerin hisse senedi piyasalarını önemli derecede ve asimetrik olarak etkilediğini göstermiştir.

The relationship between financial and commodity markets is one of the most important issues in investors' decision to make portfolio. The initially point of the study is that the prices and the volatilies of oil and gold, strategic commodities, have significant effects on emerging markets' economies and stock markets. The effect of gold and oil prices, gold and oil volatility indices on stock prices are examined from the perspective of developing countries in this study. The period of June 2008- April 2017 was determined as the analysis period and analyzes were made by using monthly datas.The short and long run asymmetric relationships between the variables were analyzed by non-linear ARDL (NARDL) method. As a result of the analyzes gold prices have negative impact on the emerging stock markets except Brazil and Russia in the short run. It was determined that the short run effect is asymmetric in all emerging countries, the long run effect is asymmetric in Brazil, Thailand and Turkey. It has been determined that the changes in oil prices affect stock prices positively in Russia, Brazil, Mexico, Malaysia and Indonesia which are net oil exporters and negatively in South Africa and Thailand which are net oil importers. The positive and negative shocks of gold and oil volatilities showed different on the other hand, asymmetric effects on stock markets in the short and long run. Moreover, it is concluded that gold and oil prices indices which are the underlying indices of gold and oil implied volatility indices, have negative impact on the overall markets in long run. The results of the study indicates that price fluctations in strategic commodities such as gold and oil effect emerging countries stock markets significantly and asymmetrically.