Postpartum depresyon oluşumunu etkileyen faktörlerin araştırılması

Abstract

ÖZET Bu tanımlayıcı çalışma, postpartum depresyon oluşumunu etkileyen faktörleri araştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 5 Mayıs- 31 Aralık 2004 tarihleri arasında Afyon îl Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı olan 3, 5 ve 6 No'lu Sağlık Ocak'larına bebeklerine aşı yaptırmak İçin başvuran, 1-12 aylık bebekleri olan postpartum dönemdeki 246 anne oluşturmaktadır. Araştırmaya katılmaya istekli olan kadınlar ile yü2yüze görüşülerek iki form doldurulmuştur. Birinci form doğum sonrası depresyon oluşumunu etkileyen faktörlerin araştırılması anket formu (Ek:2), ikinci form ise Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS)'dır (Ek:l). EPDS'dan 13 ve üzeri puan alan kadınlar postpartum depresyon açısından riskli olarak kabul edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Independent samples testi (bağımsız iki örneklem t-testi), chi- square testi (ki-kare bağımsızlık testi) uygulanmıştır. Çalışma sonucunda; Afyon İl Merkezinde postpartum depresyon açısından riskli kabul edilen kadınların oranı % 28,5 olarak bulunmuştur. Kadınların doğum sonrasında yardım alma durumlarının, gebeliklerinde aldıkları kiloları doğumdan sonra vermek konusundaki endişe durumlarının, evlenme tiplerinin, evlilik sürelerinin ve aile tiplerinin postpartum depresyon oluşumu açısından risk faktörü olmadığı bulunmuştur. Bununla birlikte postpartum depresyon oluşumu açısından riskli kabul edilen kadınların ise; gebeliklerinde daha az kilo aldıkları, normal vajinal doğum yaptıkları, daha çok istemeyerek gebe kaldıkları, aylık gelirlerinin düşük olduğu, gelirlerini giderlerinden az olarak tanımladıkları, gebelik yada doğumla ilgili herhangi bir eğitim alma durumlarının düşük olduğu ve çoğunlukla kendilerini anneliğe hazır hissetmedikleri saptanmıştır. Anne adaylarının gebelikte ve doğum sonrası dönemde olabilecek değişikliklere hazırlanarak ve gerekli eğitimler verilerek postpartum depresyon gelişimi riski azaltılabilir. Bunun için tüm sağlık personelinin, özellikle birinci basamak sağlık hizmeti veren personellerin postpartum depresyon oluşumunu etkileyen risk faktörlerini bilmesive postpartum depresyon yaşaması olasılığı olan kadınların erken tanı ve tedavilerinin sağlanması önemlidir. Anahtar sözcükler: postpartum depresyon, risk faktörleri, EPDS skoru

SUMMARY The aim of this study was to investigate the factors which cause the postpartum depression processing. In 5 May-31 December 2004, a total of 256 postpartum women in Afyon were interviewed for the first 1-12 months after delivery. Two questionnaires were used for investigation of these factors according to the Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS). It is supposed that the women with EPDS > 13 have a higher risk score than others. Concerning the data, Independent Sample t-Test, Pearson chi- square (x2) test, and percentage ratios were used in some analyses. As a result of this study, it was found that the women with a high risk of postpartum depression in city-town of Afyon was 28,5%. For this group, there were no differences between the risk of postnatal depression and the family conditions with the social adversity, or other factors (i.e., the worries about weight problem, or the difficulties of house works after delivery). On the other hand, it was found that the women was associated with a poor social status and lower educational level. During their pregnancy (mostly unwilling), they took little excessive weight and chose vaginal delivery. Beyond of these, they fell less confident as a mother after delivery. According to the results of research, in order to develop the treatment of postpartum depression, mothers or candidates should be prepared for the change of their life during and after pregnancy. Clinicians should discuss expectations with mothers to improve satisfaction. Key words: Postpartum depression, risk factors, EPDS score