Hz. Ömer`in idarecilerine gönderdiği mektupların İslam hukuku açısından tahlili

Abstract

Hz. Ömer fakih bir sahabidir ve 10 yıl boyunca devlet başkanlığı yapmıştır. İslam Hukuku açısından devlet başkanının dini ve siyasi görevleri vardır. Dini ve dini hükümleri korumak, cihad etmek, ganimet ve zekâtla ilgili düzenlemeleri yapmak, kamu düzeninin korunması ve kamuyu ilgilendiren konuların yakından takip edilmesi, adaletin tesis edilmesi, devlet görevlilerin tayini, devlet malının idare edilmesi bu görevler arasındadır. Hz. Ömer'in halifeliği sürecinde fetihlerle İslam coğrafyası genişlemiş ve hüküm gerektiren yeni durumlar ortaya çıkmıştır. Hz. Ömer'in devlet başkanı olarak görevini yerine getirirken karşılaştığı yeni meseleler karşısında verdiği hükümler sahabe kavli niteliğindedir. Sahabe kavli İslam Hukuk usulûnde fer'i kaynaklar arasında yer almıştır.Hz. Ömer valilerine talimatlarını geliştirdiği posta teşkilatı vasıtası ile mektuplarla göndermiştir. Dolayısı ile mektupların incelenmesi sahabe uygulamasını ortaya koyacağından İslam Hukuku açısından önemlidir. Çalışmamız bize Hz. Ömer'in devlet idaresiyle ilgili kendine ulaşan her türlü sorunun bizzat takipçisi olduğunu göstermiştir. Gerekli talimatları valilerine iletmiş ve sorunlara İslam Hukuku dairesinde hızlı ve kesin çözümler üretmiştir.Çalışmamız süresince incelediğimiz tarih ve İslam Hukuku eserlerinde Hz. Ömer'e atfedilen çok sayıda mektuba ulaştık. Bu mektuplardan fıkhi incelemeye uygun olanları almaya gayret ettik. Çalışmamızın birinci bölümü Hz. Ömer'in hayatı hakkında genel bilgi içermektedir. İkinci bölümde ise mektuplar `yargılama hukuku`, `savaş hukuku` ve `idare hukuku` şeklinde üç başlık altında gruplandırılmış; İslam Hukuku açısından incelenmiştir.Bu çalışmada bana her aşamada yardımcı olan değerli hocam Dr. Öğretim üyesi Mücahit Çolak hocama ve aileme müteşekkirim.Anahtar kelimeler: Hz. Ömer, mektup, idare, hukuk

Omar is a canonist companion (of Prophet Muhammad) served as the state presıdent for 10 years. In terms of Islamic Law, the president has religious and political duties. To protect religious and religious provisions, to make jihad, to make arrangements for spoils and zakat, to closely follow the issues of public order and public interest, to establish justice, the appointment of state officials, administration of state property are among these duties. During the caliphate of Omar, the Islamic geography expanded with conquests and new situations emerged that required judgment. Omar's dutıes as head of state and in the face of new ıssues the provisions he gave were of companions jurisprudence nature. The companions jurisprudence are included in the prımary sources of Islamic Law in the books on the principles of Islamic Law. Omar sent his instructions to the governors by letters through the postal organization he developed. Therefore, the examination of the letters Omar is important in terms of Islamic Law since it will reveal the applıcatıon of the companıons. Our study has shown us that Omar himself is a follower of all kinds of questions about the state administration. He transmitted the necessary instructions to his governors and produced quick and precise solutions to the problems in the Islamic Law department.Throughout our study we have reached a large number of letters attributed to Omar while we examine the history and works of Islamic Law. We have endeavored to take the letters suitable for the review of Islamic jurisprudence. The first part of our study includes general information about Omar's life. In the second part, the letters are grouped under three headings as `Judicial Law`, `War Law` and `Administrative Law`; Examined in terms of Islamic law.I am grateful to my esteemed teacher Dr. Lecturer Mücahit Çolak who helped me at every stage of this study, and my family.Keywords: Hz. Omar, Letter, Administration, Law