Batılı seyyahlara göre Osmanlı adaleti ve İslâm hukuk sistemi

Abstract

Bu çalışmada, 600 yıl boyunca Asya, Avrupa, Afrika'da hüküm sürmüş olan Osmanlı Devleti'nde adalet kavramını ve İslâm hukukunun uygulanışı hakkında Avrupalı seyyahların yorumunu göstermek amaçlanmıştır. Özellikle siyasi ve ekonomik gücünün arttığı yıllardan itibaren Osmanlı Devleti, Avrupa için büyük bir merak konusu olmuştur. Birçok Avrupalı seyyah Osmanlı Devleti'ni görmek için buraya gelmiş ve çeşitli değerlendirmeler yapmıştır. Bu görgü tanıklarının mektupları, günlükleri, anıları, Osmanlı Devleti'nin sosyal ve kültürel hayatı ile ilgili bize ışık tutmaktadır. Evliya Çelebi, Latifi gibi Osmanlı'yı anlatan yerli seyyahlar, değerli eserler vermişse de bunların sayısı azdır. Bu alanla ilgili seyahatnamelerin çoğu Avrupalı seyyahlar tarafından kaleme alınmıştır. Bu çalışmada, Hans Schiltberger, Pero Tafur, Caterino Zeno, Gabriel de Luetz, Baron d'Aramon, Ootgeer Giselijn van Busbeke, Hans Dernschwam, Stephan Gerlach, Crailsheimli Adam Werner, Jean Thevenot, Lady Mary Wortley Montagu, Christoph Wilhelm Lüdeke, Antonie Olivier, George William Frederick Howard ve Edmondo De Amicis adlı seyyahların hayatları ve seyahatnameleri hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca, bu kişilerin Osmanlı Devleti'nin adaleti ve uyguladığı İslâm Hukuk sistemi hakkındaki gözlemleri sunulmaktadır.

This study aims for searching out the concept of justice in Ottoman Empire, which ruled Asia, Europe and Africa for 600 years; including the interpretations of European travellers on the application of Islamic Law. Particularly since the years of increased political and economic power, Ottoman Empire has been an issue of concern for Europe. Many European travellers visited Ottoman Empire and had various evaluations. Letters, diaries and memories of these eyewitnesses shed light on the social and cultural life of the Ottoman Empire. Although the indigenous travellers such as Evliya Celebi and Latifi produced valuable works about the Ottoman Empire, but they are few in number. Most of the travel books on that field have been written by European travellers. This study includes the lives and information about the travel books of Hans Schiltberger, Pero Tafur, Caterino Zeno, Gabriel de Luetz, Baron d'Aramon, Ootgeer Giselijn van Busbeke, Hans Dernschwam, Stephan Gerlach, Crailsheimli Adam Werner, Jean Thevenot, Lady Mary Wortley Montagu, Christoph Wilhelm Ludeke, Antonie Olivier, George William Frederick Howard and Edmondo De Amicis. This study further addresses the observations of the aforementioned travellers on the Justice and the Islamic law system applied in Ottoman Empire.