Van-Başkale kırsal konut mimarisinde plan ve cephetipolojisi

Abstract

Kırsal konutlar, bulundukları doğal çevrenin birer parçası olup uzun süreli deneyimler sonucu son hallerini almaktadırlar. Herhangi bir estetik kaygı taşımadan inşa edilmelerinin yanı sıra kırsal yaşam koşullarının gerektirdiği şekilde bazı pratik işlevsel çözümleriyle dikkat çekmektedirler.Başkale Kırsal Konutları, doğa ile iç içe olan esnek yapısıyla ekolojik ve sürdürülebilir mimarinin kırsaldaki uygulamalarına önemli örnekler teşkil etmektedir. Başkale coğrafyasının dağlık ve zorlu niteliklerine göre şekillenmiş kırsal yerleşmeler olan köy ve mezralarda, kırsal yerel konutların büyük ölçüde yaşatıldığı görülmektedir. Yapım teknikleri ve malzemeleri bulunduğu yörenin fiziksel özelliklerine göre meydana gelmiştir. Bu bağlamda, kerpiç, taş ve ahşap kullanımı ile yöresel yapım teknikleri kullanılarak inşa edilmiş Başkale Kırsal Konutları'nın, maruz kaldıkları bölgesel koşulların etkisiyle yok olmadan önce açığa çıkarılmaları ve arşivlenmeleri önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasının amacı, Başkale kırsal konut mimarisinin plan organizasyonu ve cephe düzenlerinin, örneklerle ortaya konularak tipolojik bir çalışma elde edilmesidir. Çalışma kapsamında, Başkale kırsalında toplam 7 adet köy ve mezrada yer alan 30 kırsal konutun rölöveleri alınmış olup yerleşim özellikleri, sokak-konut ilişkisi, plan tipleri, plan elemanları, yapı elemanları, malzeme ve teknik gibi veriler de detaylı bir şekilde ele alınmıştır. İlk araştırma niteliğinde olan bu çalışmanın, yapılacak yeni çalışmalar için başvurulacak bir kaynak olması ve bunu teşvik etmesi hedeflenmektedir. Böylece Başkale kırsal konutlarının, kırsal mimari belleği içerisinde yerini alması mümkün olabilecektir.

Rural houses, by being a part of their natural environment, take their final forms as a result of long term experiences. In addition to be built without any aesthetic concern, they may attract attention with some practical functional solutions as the requirement of life conditions of the countryside. Başkale Rural Houses, which are nested with nature, are examples of countryside construction of ecological and sustainable architecture. In the villages and arable fields, which shape according to Başkale geography's mountainous and hard characteristics, the rural local houses are seen alive in majority. The constructional techniques and materials originate depending on the territory's physical features. In this connection, Başkale Rural Houses, which were built by cob, stone and wood with the usage of local constructional techniques, give importance of being unveiled and archived before they disappear with the effect of regional conditions that they are exposed. The purpose of this thesis is to get a typological study of architecture's plan organization and façade arrangement of Başkale Rural Houses by setting examples. Within the scope of the study, the reliefs of 30 Rural Houses of 7 villages and arable fields in Başkale territory have been taken and their data's such as settlements characteristics, their street-housing relation, their plan and construction elements material and techniques have been reviewed importantly. As this study is in the importance of the first work, it aims to be a source and inducement for the application of new studies. Thereby, it can be possible for Başkale Rural Houses to be inside of rural architecture memory.