1863 numaralı Trabzon şer`iyye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirmesi

Abstract

Şer'iyye sicilleri birinci elden kaynak olmaları bakımından Osmanlı tarihi için çok büyük bir öneme sahiptir. Son zamanlarda artan şehir tarihi çalışmalarının neredeyse vazgeçilmez bir parçası konumundadır. Kayıtların mahkemede şahitler huzurunda tutulması bu kayıtların güvenirliğini daha da arttırmaktadır. Tez konumuzun esasını teşkil eden 1863 Numaralı Trabzon Şer'iyye Sicili genelde Osmanlı tarihi özelde ise Trabzon tarihi açısından oldukça büyük bir öneme sahiptir. Nitekim sicilin yazıldığı dönem Osmanlı tarihinin kırılma noktalarından birisini ihtiva ettiği için o döneme dair oldukça önemli bilgiler içermektedir. H. 1109-1110/M. 1697-1699 tarihlerini ihtiva eden Çalışma Trabzon Şer'iyye Sicili adlı eserin çeviri yazısını ihtiva etmekle birlikte iki bölümden müteşekkildir. Birinci Bölümde Osmanlı hukûk sistemi, Osmanlı mahkemeleri, mahkeme personelleri, şer'iyye sicil defterleri ve defterde yer alan belge türleri ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. İkinci Bölümde ise sicilin değerlendirilmesi yapılarak sicilde yer alan konular tasnif edilip kayıt numaralarıyla beraber yazılmıştır.

Sheria registries are of great importance as they constitue primary sources for Ottoman history. They are an indispensable part of the studies on urban history which has increased in number recently. Keeping the records before the witnesses in the court further increases the reliability of these records. Trabzon Sheria Registry No. 1863, which is the subject of this Master's thesis, is of great importance in terms of Ottoman history in general and Trabzon history in particular. Since the period it was written is deemed to be one of the breaking points in Ottoman history, it contains very important information about that period.After the H. 1109-1110 / M. 1697-1699 Trabzon Sheria Registry, which provides date on the period between, has been transcribed, it has been evaluated under two parts. In the first part, the Ottoman legal system, Ottoman courts, court personnel, books of Sheria registry and types of documents are explained in detail. In the second part, the issues in the registry are classified and written together with their registration numbers with the evaluation of the registry therein.