Beta talasemi majör tanılı hastalarda plazma lipoprotein ilişkili fosfolipaz a2 ile sistatin c düzeyi ve karotis intima media kalınlığının değerlendirilmesi

Abstract

Beta talasemi majör, nadir görülmesine rağmen tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu olup, yüksek maliyetli tedavi ve takip yönünden hassasiyet gerektiren bir hastalıktır. Hastaların çoğu ikinci dekatta tedaviye bağlı komplikasyonlar nedeniyle kaybedilmektedir. Hastalarda doku ve organlardaki demir birikime bağlı olarak kardiyak, hepatik ve endokrin organ disfonksiyonları olabilmektedir. Özellikle kardiyak tutulumun hayatı ciddi şekilde etkileyebilmesinden dolayı bu çalışmayı yapmaya karar verdik. Bu çalışmada hastanemizde izlenmekte olan beta talasemi majörlü hastalarda hastalığın komplikasyonlarının ve düzenli kan transfüzyonunun kardiyovasküler sistemde meydana getirdiği değişikliklerin erken saptanması için son zamanlarda çeşitli çalışmalarda kardiyovasküler hastalıklarda belirteç olarak kullanılabileceği öne sürülen Lp-PLA2 (Lipoprotein ilişkili fosfolipaz A2) ve Cys-C (Sistatin C) düzeyinin değerlendirilmesi ve karotis intima media kalınlığı ile karşılaştırılması amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakultesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Hematoloji ve Onkoloji bölümünde beta talasemi majör tanısı ile izlenmekte olup, kan transfüzyon programında yer alan 30 hasta çalışma grubunu ve Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakultesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Genel Çocuk Polikliniğine başvuran kronik herhangi bir hastalığı olmayan 30 çocuk kontrol grubunu oluşturdu. Çalışma ve kontrol grupları prospektif olarak incelendi. Çalışma grubundan transfüzyon öncesi kan örnekleri alındı ve KIMK (karotis intima media kalınlığı)'ları ölçüldü. Kontrol grubundan ise başvuru anında kan örnekleri alındı ve KIMK kalınlıkları ölçüldü.Bulgular: Çalışmaya 30 hasta ve 30 sağlıklı çocuk dahil edildi. Hasta grubunda ortalama yaş 8,07 ± 4,03 yıl iken kontrol grubunda ortalama yaş 11,03 ± 3,99 yıl olup gruplar arasında istatiksel olarak anlamlı fark vardı (p<0.05). Hasta grubunda KasÇ ve KaPSH kontrol grubuna göre anlamlı yüksek saptandı (sırasıyla p: 0,029, p: 0,003). Hasta grubunda CAS (0,115±0,049) ve CAD (10,08±5,28) kontrol grubuna göre (CAS: 0,148±0,035 ve CAD: 13,53±4,93) anlamlı (sırasıyla p: 0,004, p: 0,011) düşük bulundu. Hasta grubunda KIMK ve KadÇ kontrol grubuna göre yüksek çıksa da istatiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Hasta grubunda lipoprotein ilişkili fosfolipaz A2 ve sistatin C düzeyleri kontrol grubuna göre daha yüksek bulunmasına rağmen istatiksel olarak anlamlı değildi (hasta grubu ortalama Lp-PLA2: 4,1 ng/mL, kontrol grubu ortalama Lp-PLA2: 3,4 ng/mL p: 0,164 ve hasta grubu ortalama Cys-C: 3,5 ng/mL, kontrol grubu ortalama Cys-C: 2,7 ng/mL p: 0,137). Hasta grubunda kontrol grubuna göre hemoglobin anlamlı derecede düşük, ferritin ise anlamlı olarak yüksekti (p<0.05). Hasta grubunda TG kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksekti (p<0.05). TC, LDL ve HDL ise hasta grunda kontrol grubuna göre anlamlı düşüktü (p<0.05). Sonuç:Beta talasemi majör hastalarında hastalağın komplikasyonları ve düzenli kan transfüzyonlarına bağlı olarak kardiyovasküler sistemde hasar oluşabilmektedir. Bu hastalarda erken dönemde CAS ve CAD değerleri ilerleyen dönemlerde ise KIMK artışı kardiyovasküler hasar açısından bir belirteç olarak düşünülebilir. Bulgularımız bu konuda yapılacak geniş ölçekli çalışmalar için yol gösterici olabilir

Despite its rare occurance, beta thalassemia major is a significant health problem all around the world, which requires delicate treatment and follow-up with high costs. Most of the patients lose their life in the second decade due to treatment related complications. Patients might suffer cardiac, hepatic and endocrin organ dysfunction due to aggregation of iron in tissues and organs. We decided to make this study since especially cardiac arrest may seriously affect life functions. In order for early detection of changes in cardiovascular system caused by complications and periodic blood transfusion in beta thalassemia major patients we follow in our hospital; we aimed at evaluating Lp-PLA2 (lipoprotein-associated phospholipase A2) and Cys-C (Cystatin C) levels, which are proposed to be indicators of cardiovascular diseases in various recent studies, and also comparing these values with carotid intima-media thickness.Material and Method: The study group consisted of 30 patients with beta thalassemia major diagnosis who are being followed and included in blood transfusion program in Yüzüncü Yıl University Medical School Pediatric Health and Diseases Department's Pediatric Hematology and Oncology Unit; and the control group consisted of 30 patients with no chronic disease who applied to Yüzüncü Yıl University Medical School Pediatric Health and Diseases Department's General Pediatric Clinic. The study and the control groups were analyzed prospectively. Blood samples were collected from the study group before transfusion and CIMT (carotid intima-media thickness) values were measured. Blood samples were collected from the control group immediately after their application and CIMT values were also measured.Findings: 30 patients and 30 healthy children were included in our study. Average age was 8.07±4.03 years in the patient group while 11.03±3.99 years in the control group, and there was statistically significant difference between the groups in that regard (p<0.05). CSD (carotid artery systolic diameter) and PSV (peak systolic velocity) were significantly higher in the patient group compared to the control group (p: 0.029, p: 0.003 respectively). CAS (0.115±0.049) and CAD (10.08±5.28) were significantly lower in the patient group when compared to the control group (CAS: 0.148±0.035 and CAD: 13.53±4.93) (p: 0.004, p: 0.011 respectively). Although CIMT and CDD (carotid artery diastolic diameter) were higher in the patient group compared to the control group, there was no statistically meaningful difference (p>0.05). Although lipoprotein-associated phospholipase A and cystatin C levels were higher in the patient group compared to the control group, the difference was not statistically meaningful (average Lp-PLA2: 4.1 ng/mL for the patient group, average Lp-PLA2: 3.4 ng/mL for the control group, p: 0.164; average Cys-C: 3.5 ng/mL for the patient group, average Cys-C: 2.7 ng/mL for the control group, p: 0.137). Hemoglobin was meaningfully lower and ferritin was meaningfully higher in the patient group compared to the control group (p<0.05). TG was meaningfully higher in the patient group compared to the control group (p<0.05). TC, LDL and HDL were meaningfully lower in the patient group compared to the control group (p<0.05).Conclusion: There might be damage in the cardiovascular system due to disease-related complications and periodic blood transfusion in beta thalassemia major patients. In these patients, CAS and CAD values in the early period, and CIMT in later periods might be considered as indicators for cardiovascular damage. Our findings may be guiding for further large-scale studies in that field.