(İM) polite linguistic behavior and the uses of the apology type of speech act in the female world of Jane Austen`s Emma

Abstract

Kadın ve erkeklerin kibarlık/kabalık davranışlarını inceleyen çeşitli sosyal dilbilim çalışmaları vardır. Buna rağmen az sayıda çalışma bu davranışı disiplinler arası bir bakış açısı ile 'özür' söz edimi açısından analiz etmiştir. Bildiğim kadarı ile bu konuyu edebiyat, özellikle de roman çerçevesinde ele alan hiçbir çalışma yapılmamıştır ki bu tarz çalışmaların gerçek yaşam durumlarını ve dil davranışlarını doğru bir şekilde tasvir ettiği söylenebilir. Bu tez, Jane Austen'ın Emma adlı romanında özellikle özür söz edimine odaklanarak kibarlık/kabalık durumları incelemek adına disiplinler arası bir yaklaşım sunar. Tez, farklı özür türleri içeren karakterler arası diyalog örneklerini analiz ederek romanın kadın egemen dünyasında kullanılan özür türlerini ele alır. Diyalog örneklerinin seçiminde ve özür türlerinin analizinde karakterlerin cinsiyet, yaş ve sosyal statü gibi sosyal değişkenleri göz önünde bulundurulmuştur. Veriler Cohen ve Olshtain'ın taksonomisine (1983) göre sınıflandırılmış ve sınıflandırma sürecinden sonra, her tür özür stratejisinin sıklığı ve yüzdesi belirtilmiştir. Bununla birlikte, cinsiyet, yaş ve sosyal statü gibi sosyal değişkenlerin özür dileme şeklini nasıl etkilediği ve kadın ve erkeklerin aynı cinsiyete mi yoksa karşı cinsiyete mi daha çok özür dilediği ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonucu 'bağışlanma talebi'nin erkekler arasındaki en yaygın strateji olduğunu gösterirken, bunun kadınlar için 'suçunu kabul etme' olduğunu göstermektedir. Ayrıca, sosyal değişkenlerin özür dileme davranışını etkilediği ve kadınların her iki cinsiyete de erkeklerden daha çok özür dilediği belirtilmektedir.

There are various sociolinguistic studies of gender that examine polite/impolite behaviors of the two types of gender. However, few studies have analyzed this behavior in terms of the speech act of 'apology' with an interdisciplinary perspective. To the best of my knowledge, no studies have been done handling the issue within the framework of literature, particularly the novel, which could be said to be an authentic representation of real-life situations and language behaviors. This thesis offers an interdisciplinary approach for studying polite/impolite situations focusing particularly on the speech act of apology in a novel, Jane Austen's Emma. The thesis deals with the apology styles used in the female world of the novel by analyzing conversation samples between the characters that include different apology types. Such social variables as gender, age and social status of the characters are considered in the choice of samples and in the analysis of the types of apology. The data is categorized according to the taxonomy of Cohen and Olshtain (1983) and after the categorization process, the frequency and percentage of all types of apology strategies are displayed. Furthermore, how such social variables as gender, age and social status affect the speech of apology and whether men and women apologize more to same-gender or to opposite-gender are revealed. Findings of the study demonstrate that while 'request for forgiveness' is the most common strategy among men, it is 'accepting the blame' for women. It is also indicated that social variables affect the speech of apology and women apologize to both genders more than men.