Bankacılık Sektörü Kredileri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı banka kredileri ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ve yönünü incelemektir. Bu doğrultuda, öncelikle ekonomik büyüme kavramsal olarak tartışılmış ve ekonomik büyüme modelleri üzerinde durulmuştur. Sonrasında ise ikinci bölüm kapsamında banka kredileri teorik olarak incelenmiş ve banka kredilerinin diğer makroekonomik değişkenler ile etkileşimi açıklanmıştır. Ayrıca, Türkiye'deki bankacılık sisteminin gelişimi ve 2000'li yıllardaki krizler üzerinde de durulmuştur. Çalışmanın son bölümünde öncelikle konuyla ilgili teorik ve ampirik literatür araştırması yapılmış, daha sonra uygulamalı ekonometrik çalışma gerçekleştirilmiştir.Uygulama, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası EVDS'den alınan zincirlenmiş GSYİH, toplam yurtiçi kredi hacmi ve reel efektif döviz kuru değişkenlerinin 2002-2018 dönemlerini kapsayan üç aylık verileri ile yapılmıştır. Çalışmada, serilerin durağan olup olmadıkları Augmented Dickey-Fuller (ADF) ve Philips Peron birim kök testi ile sınanmıştır. Değişkenler arasında uzun dönemli ilişkiyi tespit etmek amacıyla Johansen Eşbütünleşme Testi ve değişkenler arasındaki nedenselliğin yönünü belirlemek için Granger Nedensellik Testi uygulanmıştır. Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) kurulmuş ve bir değişkende yaşanan bir şoka karşı diğer değişkenlerin verdiği tepkiyi görmek amacıyla Etki-Tepki Fonksiyon Grafiği ve Varyans Ayrıştırması ile yorumlanmıştır. Çalışma sonucu bulgularına göre, ekonomik büyümenin bankacılık sektörü kredilerini etkilediği ve banka kredileri ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to examine the relationship and direction between bank loans and economic growth. In this context, economic growth is discussed conceptually and economic growth models are emphasized. Then, in the second part, bank loans are examined theoretically and the interaction of bank loans with other macroeconomic variables is explained. In addition, the development of the banking system in Turkey and the crises in the 2000s are also discussed. In the last part of the study, first of all, theoretical and empirical literature review on the subject is done and then applied econometric study is performed.The application was studied with quarterly data covering the Chained GDP, total domestic credit volume and real effective exchange rate variables received from the central bank of the Republic of Turkey's electronic data distribution system for the periods of 2002-2018. In this study, the stability of the series was tested by Augmented Dickey-Fuller (ADF) and Phlips Peron unit root test. In order to determine the long-term relationship between variables, the Johansen Cointegration test was applied and the Granger causality test was applied to determine the direction of causality between variables. The Vector Error Correction Model (VECM) was established and the Effect-Response Function Graph and Variance Decomposition was interpreted to see the response of other variables to a shock in a variable.According to the findings of the study, it is concluded that economic growth affects banking sector loans and there is a long term relationship between bank loans and economic growth.