Çağdaş sanatta ölüm teması ve Damıen Hırst`in yapıtlarına ölüm kavramı üzerinden çözümleyici bir yaklaşım

Abstract

`ÇağdaĢ Sanatta Ölüm Teması ve Damien Hirst„in Yapıtlarında ÖlümKavramı Üzerinden Çözümleyici Bir YaklaĢım` konulu yüksek lisans tezinde,öncelikle ölüm kavramının sanattaki anlam içeriği üzerindeki etkileri dönemlerebağlı olarak incelenmiş, daha sonra da Kavramsal Sanat kapsamında DamienHirst‟in ölüm temalı çalışmaları irdelenmiştir.Tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tezin amacı, önemi, veritoplama tekniği ve temel kavramlar açıklanarak araştırmanın yöntemine yerverilmiştir. İkinci bölümde, insan yaşamının özündeki en temel gerçeklik olarakbilinen ölüm kavramı, ölüme karşı duyulan bilinmezlik, yarattığı hiçlik duygusu,korku ve kaygılar üzerinden felsefi, dini yaklaşımlar çerçevesinde irdelenmiştir.Üçüncü bölümde, ilk olarak ölüm kavramının en eski büyü ve ritüelkapsamındaki bakış açısına değinilmiş, göstergelerle çalışan, simgesel, kurmaca birdünya yaratan Ortaçağ evren tasarımındaki salt öteki dünyayla ilgilenen ölümimgeleri incelenmiştir. Rönesans‟ın öte dünyadan, bu dünyaya evrilen gözlerindekiölüme bilimsel yaklaşımlarla gelişen yeni ifade biçimleri, Romantizmin,yalnızlık/hiçlik duygusuyla medeniyetten kaçarak doğaya sığınan ölümün diğeriçselleşmiş yüzlerine değinilmiştir. Sembolizmin, kadın güzelliğin ardında gizlenenölüm simgelerinden, Ekspresyonistlerin, ölümü en değerli şey olarak gören anarşistyaklaşımlarından, Dadacıların, saçma kavramından yola çıkarak ölümle dalga geçenüretimlerden, Kavramsal yönelişlerin getirdiği açılımlar doğrultusunda seçilmişörneklerden yola çıkılarak ölüm temasıyla ilgili öz ve biçim dönüşümleriincelenmiştir.Dördüncü bölümde ise biyografik çözümlemeye dayalı olarak sanatçı DamienHirst‟ün yaşamı, yaratım süreçleri araştırılmış, farklı malzeme ve tekniklerle, ölümkavramına getirdiği yeni bakış açısı, bireysel bir çıkış olarak incelenmiştir. Busüreçte, Hirst yola çıktığı öncülde, grafiksel görüntüler karşısında oluşan güvensonucunda, ölümü gerçek olarak deneyimleyebileceğimizi ön görmektedir. Kasıtlı(Ağırlıklı) olarak provokatif sanat eserleriyle vanitaya, güzelliğe, ölüme, yenidendoğuĢa, tıp ve teknolojiye hitap eden Hirst, kendinden en çok ölüme yaklaĢımtarzıyla söz ettirmiştir. Hayvanların leşlerini formaldehit dolu tanklarda koruyarakve bunları bir sanat galerisindeki cam vitrinlerde sergileyerek, bizi ölümün boşluğu,kesinliği, sessizliği ile yüz yüze getirmenin oldukça etkili bir yolunu sunmaktadır.Hirst, sinekleri ve kelebekleri yetiştirdiği topluluklarında ölüm temasını başka biraçıdan araştırmıştır. Çalışmalarını üretirken Hirst, çok farklı endüstriyel malzemelerkullanmış ve farklı disiplinlerden de yaralanmıştır. Tank serilerini oluştururken cam,boyalı paslanmaz, çelik, silikon, akriliğin, yanı sıra inek, buzağı, koyun, domuz,zebra, at gibi ölü hayvanlar veya karkasları sanat nesnesi olarak formaldehitçözeltisi içerisinde sunmuştur. Vanitaya yaptığı göndermelerle ürettiği kurukafaserilerinde, renkli boyalarlarla merkezkaç kuvvetinin oluşturduğu tasarımların yanısıra elmaslarla bezenen kurukafalar ölüm ve yaşamın estetik yargılarını kullanarakirdelenen ölümü gözler önüne sermektedir. Aynı zamanda, vitrin serisiçalışmalarında kan, gövdelerinden ayrılmış hayvan başları, kelebekler, kurtçuklar,sinekler, kül tablaları, sigara paketleri, izmaritler, insan ve hayvan iskeletleri, masa,sandalye gibi nesne veya objelerle cam kafesler içerisinde ölüme dair, nasıl kurgulargerçekleştirdiğine tanıklık edilmiştir.Bu yaklaşımları sergilerken ana konu olan ölümü kimi zaman en çarpıcıhaliyle doğrudan, kimi zamanda dolaylı olarak geleneksel sanat mantığından çokfarklı şekillerde ifade etmiştir. Bu bağlamda, sanatçının izleyiciyi `şok etme`tekniklerine, ölüm üzerine geliştirdiği yorumlamalarına açıklayıcı bir bakış açısıylayer verilmiştir.

In the postgraduate thesis titled `The Death Theme in Contemporary Art andthe Resolving Approach on the Concept of Death in Damien Hirst's Works`, firstlythe effects of the concept of death on the meaning content in art are analyzed interms of periods, and then within the context of Conceptual Art, Damien Hirst'swork on the theme of death is scrutinized.The thesis consists of four chapters. In the first part, the aim, importance,data collection technique and basic concepts of the thesis are explained and themethod of the research is included. In the second part, the concept of death, which isknown as the most basic reality at the core of human life, is scrutinized within theframework of philosophical and religious approaches through the unknownnessagainst death, the sense of nothingness it creates, fear and anxiety.In the third chapter, firstly the concept of death in the oldest spell and ritualpoint of view has beemn mentioned, the images of death dealing with the otherworld in medieval universe design, working with indicators and creating a symbolic,fictional world are examined. The new forms of expression developed by scientificapproaches to the death in the eyes of the Renaissance that evolved from thehereafter to this world, other internalized faces of the death that took refuge innature by escaping from civilization with the sense of loneliness / nothingness ofRomanticism are mentioned.The essence and form transformations related to the theme of death areexamined by basing on account the symbols of death hidden behind female beauty,the anarchist approaches of the Expressionists who regard death as the mostvariable, the nonsencial concept of the Dadaists, related to the theme of death fromthe productions that make fun of death, and the examples chosen according to thedevelopment brought by Conceptual orientations.In the fourth part, based on biographical analysis, the life of artist DamienHirst, the creation processes is investigated, the new perspective on the concept ofdeath is examined as an individual exit. Within that period, Hirst predicts that wecan genuinely experience death as a result of trust that built upon images of death ina pictographic way. Although Hirst deals with provocative works of art, vanity,beauty, death, rebirth, medicine and technology, he is made noises within hisapproach to death. He offers an influential way of confronting us with theemptiness, preciseness and quietness of death, keeping animal carcasses informaldehyde tanks and displaying them in a show glass in an art gallery.Hirst investigates the theme of death from a different viewpoint raising fliesand butterflies in hives. When he produces his works of art, Hirst uses very differentkinds of industrial materials, and he practices on different disciplines. Also; buildinghis tank forms for creating a work of art, he uses rustproof glass, stainless steel,silicon and acrylic but also he uses cow, calf, sheep, pig, zebra and horse carcassesin a formaldehyde. Moreover; referring to vanity with his skull series, he reversesunderstanding of life and death designing skulls with diamonds and colorful dyesjust like in a centrifugal force. Besides, in his show glass workings we witnessextreme fictions of death seeing extreme works of art exhibited like butterflies,blood, worms, disembodied animal heads, flies; also ashtrays, cigarette boxes andends, skeletons of animal and human body and other strange objects exhibited inglass tanks.When Hirst displays his approaches of death, he sometimes carries out astriking way and sometimes a non-conventional way of art. In this regard, this ''baggling people's mind '' techniques reveal his comments upon death in anexplanatory viewpoint. Ġn this regard the he artist's comments on death in thecontext of techniques for `shocking` the audience are given.