Bütçe açıkları ve yansımaları: Türkiye uygulaması

Abstract

Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler, bütçe açıklarını sürdürülebilir düzeyde tutmayı amaçlamakta ve bütçe açıklarının nedenleri ve finansman kaynakları için uygun kurumsal düzenlemeler ve makroekonomik politikalarla bu dengeyi sağlamaya ihtiyaç duymaktadırlar. Türkiye'de bütçe açıklarının, özellikle dışa açık politikaların uygulanmaya başlandığı 1980 sonrası dönemden itibaren, cari dengeyi nasıl etkilediği tartışma konusu olmuştur. Değişen ve gelişen dünya ekonomileri ile beraber cari işlemler dengesi ve bütçe dengesi ile birlikte yatırım-tasarruf dengesi de önem kazanmaya başlamıştır. Bu kapsamda çalışma; cari işlemler açığı, bütçe açığı ve yatırım-tasarruf dengesi arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Türkiye ekonomisinde 1974-2018 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak, değişkenler arasında kısa ve uzun dönemli ilişkiyi tespit etmek amacıyla ARDL analiz yöntemi kullanılmıştır. Sonrasında ise ilişkide kurulan nedensellik bağının yönünü belirlemek amacıyla Granger Nedensellik Analizi yapılmıştır. Bütçe açığı ile cari işlemler açığı arasında ilişki olduğunu savunan Keynesyen Teoriyi destekler nitelikte sonuçlar elde edilmiştir. Yapılan analize yatırım-tasarruf dengesi de eklenmiş ve Türkiye için uzun dönemde üçüz açık hipotezinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Developing countries such as Turkey, are aimed to keep the budget deficit at sustainable levels. They reqiure to compensate through appropriate institutional arrangements and macroeconomic policies for the causes of budget deficits and funding sources. Budget deficits in Turkey, especially that of outward-oriented policies introduced since the post-1980 period, has become the subject of discussion how it affects the current account balance. Adapted on changing and developing world economies, current account balance, and budget balance and investment-saving balance have started to gain importance. In this context; the study is examined the relationship between current account deficit, budget deficit and investment-saving balance. Turkey's economy by using annual data for the 1974-2018 period, ARDL method of analysis was used to identify variables between short and long-term relationship. Afterwards, Granger Causality Analysis was conducted to determine the direction of the causality bond established in the relationship. The results support the Keynesian Theory, which argues that there is a relationship between the budget deficit and the current account deficit. With the addition of long-term savings-investment for the analysis, it has reached to the conclusion that the current deficit hypothesis of triplets in Turkey.