Broilerlerde farklı altlık tipleri ve yerleşim sıklığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, farklı altlık tipleri ve yerleşim sıklıkları arasındaki ilişki incelenerek, etlik piliç yetiştiriciliğinde altlık malzemesi ve yerleşim sıklığının belirlenmesinde alternatif arayışlarına ışık tutulması amacıyla yapılmıştır.Araştırmada, 432 adet günlük Ross 308 hibrit civciv kullanılmıştır. Araştırmada gruplar altlık ve yerleşim sıklığı dikkate alınarak 3x3x3 faktöriyel düzeninde oluşturulmuştur. Altlık materyali olarak yonga talaşı, çeltik kavuzu ve kuru yonca otu kullanılmış, yerleşim sıklığı olarak ise metrekareye sırasıyla 13, 16 ve 19 adet etlik piliç hesap edilerek düzenlenmiştir. Araştırma 42 gün sürmüş ve etlik piliçler 0-21 günler arasında etlik civciv başlangıç yemi ve 21-42 günler arasında ise etlik piliç büyütme yemi ile beslenmişlerdir.Yerleşim sıklığı ve altlık tipine göre canlı ağırlık tartımları çalışmanın başlangıcında, 21. ve 42. günlerde yapılmıştır. Canlı ağırlık araştırmanın başlangıcında sadece yerleşim sıklığı 16 piliç /m2 ve altlık materyali olarak da yonga talaşı kullanılan grupta diğer gruplara göre tesadüfen daha küçük bulunmuştur (P<0,05). Canlı ağırlık ortalamaları 21. günde yerleşim sıklığı 19 piliç /m2 olan grupta her üç altlık materyali için de diğer gruplara göre daha düşük bulunmuştur (P<0,05). Yerleşim sıklığı 13 piliç /m2 ve 16 piliç /m2 olan gruplarda 21. gün canlı ağırlıkları her üç altlık tipinde de birbirinden farklı bulunmamıştır. 42. gün canlı ağırlıklar yerleşim sıklığı 19 piliç /m2 olan grupta her üç altlık grubu için de diğerlerine göre düşük çıkmıştır (P<0,05).Yem tüketimlerinde 42 günlük yetiştirme dönemi sonunda gruplar arasında farklılık bulunmamıştır. Araştırma sonunda 13 piliç /m2, 16 piliç /m2, 19 piliç /m2 yerleşim sıklığı olan ve altlık malzemesi olarak yonga talaşı, çeltik kavuzu ve kuru yonca otu kullanılan gruplarda yemden yararlanma oranları (YYO) sırasıyla 2,09±0,04, 2,02±0,03, 2,09±0,02, 2,39±0,03, 2,18±0,09, 2,30±0,07, 2,86±0.05, 2,64±0.05, 2,74±0.17 olarak tespit edilmiştir. Yerleşim sıklığı 16 piliç /m2 ve 19 piliç /m2 olan gruplarda çeltik kavuzu kullanılan grupların YY oranları yonga talaşı kullanılan grupların YY oranlarından önemli derecede düşük bulunmuştur (P<0,05).Ölüm rakamlarında altlık grupları ve yoğunluk grupları arasındaki farklılıklar önemli bulunmamıştırTaban yastığı nekrozu insidensi yerleşim sıklığı 13 piliç /m2 ve 16 piliç /m2 olan gruplarda altlık malzemesi olarak kuru yonca otu kullanılan gruplarda yonga talaşı ve çeltik kavuzu kullanılan gruplara göre önemli oranda yüksek bulunmuştur (P<0,05). Altlık malzemesi olarak çeltik kavuzu kullanılan gruplarda taban yastığı nekrozu insidensi yerleşim sıklığı 19 piliç /m2 olan grupta diğer iki yerleşim sıklığı gruplarına göre önemli derecede yüksek bulunmuştur (P<0,05).Araştırma sonunda grupların hiç birinde göğüste kabarcık (breast blister) oluşumuna rastlanmamıştır.Sonuç olarak etlik piliçlerin hızlı bir gelişim gösterebilmelerinin yanında karkas kusurlarının oluşmaması ve daha karlı bir üretim yapılabilmesi için kümes içinde yerleşim sıklığının 16 piliç/m2 nin üzerine çıkarılmamasının ve altlık malzemesi olarak da çeltik kavuzu veya yonga talaşı kullanılmasının tavsiye edilebileceği kanısına varılmıştır.

The aim of this experiment was to investigate the effects of three different types of litters and the three different stocking densities on the broiler performance to find out alternatives.Four hundred and thirty-two day old chicks of Ross 308 breed were used in this experiment. The groups involved in the study were constituted based on 3x3x3 factorial design experiment considering litter types and stocking density. Wood shavings, rice hulls and dried alfalfa hay were used as litter materials while stocking densities were arranged as 13, 16 and 19 birds/m2. The experiment continued for 42 days and birds were fed with commercial broiler starter feed during the 0-21 days and broiler growing feed during 21-42 days of the trial.Live weight measures based on stocking densities and litter types were taken at the beginning of the experiment, at the 21st day and at the 42nd day of the trial.The live weight of the birds in the stocking density of 16 birds/m2 where the wood shavings were used as litter material was found to be incidentally smaller than the other groups at the beginning of the experiment (P<0.05). The average live weights of the birds at the 21 day of age in the stocking density of 19/m2 was lowest for all the litter groups among the other density groups (P<0.05).The average live weights for the groups with 13 and 16 birds/m2 groups at 21st day of age was not different in each of the 3 litter types. Mean live weights at the end of the study (42nd day) was similar to the results of the 21st day considering the 19 birds/m2 stocking density group as displayed the lowest values (P<0.05).There were no differences between the groups regarding the feed consumption at the end of the 42 days rearing period. Feed conversion ratio (FCR) for the stocking density of 13 bird/m2, 16 bird /m2, 19/ bird m2 for the birds reared on the wood shavings, rice hulls and dried alfalfa hay were 2.09±0.04 , 2.02±0.03, 2.09±0.02, 2.39±0.03, 2.18±0.09, 2.30±0.07, 2.86±0.05, 2.64±0.05 and 2.74±0.17 respectively. The FCR of the birds with the stocking density of 16 birds /m2 and 19 bird /m2 and raised on the rice hulls litter was significantly lower than the birds reared on the wood shaving litter (P<0.05).No significant difference was determined between the litter and density groups in terms of mortality.The incidence of foot pad necrosis in the groups with the stocking density of 13birds/m2 and 16 birds/m2 were significantly higher in the birds reared on dried alfalfa hay litter compared to the birds reared on wood shavings and rice hulls litter (P<0.05). The incidence of foot pad necrosis in the group with the stocking density of 19 birds /m2 was significantly higher than the other two stocking density groups (P<0.05).No breast blister occurrence was observed at the end of the study in any of the groups.It was concluded that stocking density should not exceed the 16 birds/m2 and either wood shavings or rice hulls should be used as litter material for rapid growth as well as for the prevention from carcass defects in profitable broiler chicken production.Key Words: Litter, Breast Blister, Broiler, Stocking Density, Foot Pad Necrosis