Rat ve farelerde doğumda yavru sayısı ve doğumda ana ağırlığının erken dönem büyüme üzerine etkisi

Abstract

Araştırmada rat ve farelerde doğumda yavru sayısı ve doğumda ana ağırlığının erken dönem büyüme üzerine etkisi incelenmiştir. On dört haftalık yaşta 14 haftalık yaşta 17 adet rat (Spraque Dawley) ve 20 adet fare (BALB/c) kullanılmıştır.Ana ve yavrular 3 haftalık yaşa kadar beraber tutulmuş, yavruların ana sütü almaları sağlanmıştır. Doğan yavrular birinci gün, 1, 2, 3,4 ve 5 haftalık yaşlarda bireysel olarak tartılmıştır. Analar kafesten uzaklaştırıldıktan sonra yavru grupları aynı kafeste barındırılmıştır. Tüm hayvanlar aynı sıcaklık(23º C) ve neme (50% )sahip kontrollü odada tutulmuşlar, sabah 6.00- akşam 6: 00 arasında ışık almıştır. Hayvanlar standart pelet rodent yemi ile beslenmiştir (%18 ham protein ve 2600 kcal/kg metabolik enerji). Yem ve taze su ad libitum verilmiştirFaktörler ana etkileri ve birbirleri arasındaki interaksiyonlar için incelenmiş, modelde doğumda yavru sayısı ratta üç gruba ayrılmış (8, 9 ve 10'lu doğum) farede ise 4 gruba ayrılmıştır (7, 8, 9 ve 10'lu doğum). Doğumda ana ağırlığı ratta >169 g, 171?175 g 190?207 g olarak ve farede 33-53g, 36?38, 39?41 g olarak gruplandırılmıştır.Rat ve farede doğumdaki yavru sayısı ve ana ağırlığı etkisi arttıkça doğum ağırlığı ve 5 haftalık yaşa kadarki dönemde büyüme hızı düşmüştür.Doğumda yavru sayısının doğum ağırlığı, yaşama gücü ve büyüme üzerine etkisi rat ve farede farklı bulunmuştur. Doğumdaki ana ağırlığı arttıkça doğan yavruların doğum ağırlığı ve büyüme hızı da artış göstermiştir. Doğumda yavru sayısının yeni yavruların doğum ağırlığı ve erken dönem büyümesine etkisi ananın doğumdaki ağırlığı ile değişmiştir.Anahtar kelimeler: Doğumda yavru sayısı, ana canlı ağırlığı, büyüme, fare, rat

The effects of litter size on maternal care, body weight and infant development of and rats were investigated at early growths of infants as aimed to set basic data for selection programes. The twelve mice (BALB/c) and the nine rats ( Spraque Dawley) at the age of fourteen weeks had been used in experiments.Dams and al suckling juveniles in litters housed together in cage systems until 3 weeks of age. All infant rats and mice born weighted individualy at fist day, 1, 2, 3, 4 and 5 weeks of ages. Each litter pubs were housed at same cage after dams were removed from cages. All animals were kept in a temparature (23 º) and humudity (50%) controlled room and the lights were on from 6 AM and 6 PM. The animals were fed a stock pellet diets. Both water and food were provided at libitum.Factors were evaluated for major effects and their interactions. While evaluating the datum a statictical model had been utilized and in this model, the litter-size had been dividen into 4 groups ( with 7, 8, 9 and 10 birth at once) in rats and into 4 groups ( with 8,8 and ten births at once) in mice. Dam?s body mass had been seperated into groups 169,171-175g, 190-207 g at rats and at the mice as 33-53 g,36-38 g, 39-41 g.In conclusion the effects of litter-size on growth and weight of newly borned infants were different in mice and rats.When the litter-size increased, the infant body weight and early postnatal growth in two species till the 5 week age decreased and while dam?s body mass indreased at end of the pregnancy the litter-size body weights at first day and during early growth peirod were increased. The effects of litter-size on body weights of newly borned and early infant growth changed by maternal body mass.Key words: Litter-size, Dam body mass, growth, mouse, rat