Orak hücre anemili hastalarda ileri glikasyon son ürünlerinin (advanced glycation end products)(AGEs)), serum düzeylerinin belirlenmesi ve kriz patogenezi ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Orak hücre anemisi (OHA) dünyada en sık görülen hemoglobinopatilerden biridir. Orak hemoglobin, β-globin zincirinin altıncı amino asit pozisyonunda glutamik asit yerine valin geçmesi sonucunda oluşur. Oksidatif stres, OHA'nın önemli bir özelliğidir ve orak hücre anemi hastalarında hemoliz patofizyolojisi, vazooklüzyon ve organ hasarı oluşumunda önemli bir rol oynar. İleri glikasyon son ürünleri (AGEs) hücre içindeki protein yapıların ve karbohidratların Maillard reaksiyonu ile non-enzimatik olarak oluşurlar. OHA hastalarında hücre içinde artan reaktif oksijen türleri (ROS) dokularda AGE'lerin aşırı miktarda üretimi ve birikimine neden olur. Biz bu çalışmada orak hücre anemili yetişkin hastalarda krizli ve krizsiz dönemlerde serum AGE düzeylerinin belirlenmesi, kriz patogenezindeki olası rollerini ve diğer oksidatif stres parametreleri (MDA, AOPP, TAS ve TOS, TNF-α ve IL-6) ile ilişkilerinin araştırılmasını amaçladık.Bu amaçla 30 adet krizli, 30 adet krizsiz orak hücre anemi hastaları ve 30 adet sağlıklı kontrol grubu çalışmaya dahil edildi. Hastalardan başvuru sırasında biyokimya tüpüne açlık kan örnekleri alındı. Örnekler santrifüj edilerek süpernatantları ayrıldı ve -80 ͦ C'de saklandı. Serum MDA, AOPP, TAS ve TOS düzeyleri spektrofotometrik olarak ve IL-6, TNF-α, AGE ve sRAGE düzeyleri ise ELİSA yöntemi ile ölçülmüştür. Veriler istatiksel olarak analiz edildi ve tartışıldı.OHA hastalarında hem krizli hemde krizsiz orak hücre anemi grubunda serum MDA, AGE ve IL-6 parametreleri kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek iken, sRAGE düzeyi düşük bulundu (p<0,016). Bunun dışında krizli orak hücre anemi grubunda serum TNF-α, MDA, TOS degerleri ile hesaplanmış OSİ değerleri hem kontrol grubu hem de krizsiz orak hücre anemi grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0,016). Ek olarak TAS parametresi krizli orak hücre anemi grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek iken, AOPP düzeyi ise krizsiz orak hücre anemi grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0,016). Ayrıca TOS'un TAS (r=0,291, p=0,032) ve OSİ (r=0,833, p<0,001) ile ve TNF-α'nın IL-6 (r=0,325, p=0,011) ile arasında zayıf pozitif korelasyon mevcuttu. Buna göre sistemik oksidasyon ve inflamasyon belirteçleri yanında AGE ve sRAGE düzeylerinin orak hücre anemisinde hastalık patogenezi ile ilişkili olduğunu ve orak hücre anemisi olan hastalarda bir biyomarker olarak kullanılabileceğini düşünmekteyiz.

Sickle cell anemia (SCA) is one of the most common hemoglobinopathies in the world. Sickle hemoglobin results from a substitution of glutamic acid to valine at the sixth amino acid position of the β-globin chain. Oxidative stress is an important feature of SCA and plays an important role in the pathophysiology of hemolysis, vaso-occlusion and organ damage in sickle cell anemia patients. Advanced glycation end products (AGEs) are the result of non-enzymatic reaction of protein structures and carbohydrates in the cell with Maillard reaction. Increased reactive oxygen species (ROS) within the cell in patients with SCA causes excessive production and accumulation of AGEs in tissues. In this study, we aimed to determine the serum levels of AGE in adult patients with sickle cell anemi. We also aimed to determine the possible role of AGE in crisis pathogenesis and their relationship with other oxidative stress parameters (MDA, AOPP, TAS, TOS, TNF-α and IL-6). For this purpose, 30 patients with crisis, 30 sickle cell anemia without crisis and 30 healthy controls were included in the study. Fasting blood samples were taken from the patients to the biochemistry tube. After centrifugation the supernatants were separated and stored at -80°C. Serum MDA, AOPP, TAS ve TOS levels were measured spectrophotometrically, IL-6, TNF-α, AGE and sRAGE levels were measured by ELISA. The data were analyzed statistically and discussed.As a result, the serum MDA, AGE and IL-6 parameters were significantly higher in patients with SCA than in the control group, but the sRAGE level was found to be lower (p<0,016) in SCA patients. In addition, serum TNF-α, MDA, TOS levels and calculated OSI values were significantly higher in the sickle cell patient with crisis group than patients without crisis and the control group (p<0,016). In addition, serum TAS levels were found to be significantly higher in SCA with crisis compared to the control group. Serum AOPP levels were found to be significantly higher in SCA patients without crisis than the control group (p<0,016). In addition, there was a low positive correlation between TOS with TAS (r=0,291, p=0,032) and OSI (r=0,833, p<0,001) and TNF-α with IL-6 levels (r=0,325, p=0,011).In conclusion, together with systmic oxidative and inflamatuar parameters serum AGE levels are higher and sRAGE levels are lower in patients with SCA. There is a relationship between these parameters and SCA pathogenesis. Therefore both of them can be used as biochemical markers in patients with SCA.