Ayaktan kemoterapi alan hastaların sosyal destek ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu olan kanser, hastalarla birlikte hasta yakınlarında da korku ve stres oluşturan evrensel bir sorundur. Bu araştırmanın amacı ayaktan kemoterapi alan hastaların sosyal destek ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi olup kesitsel bir çalışma olarak yapılmıştır. Araştırma, Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müdürlüğü Hatay Devlet Hastanesi günübirlik kemoterapi ünitesinde yapılmıştır. Evrendeki birey sayısının bilindiği durumlarda örneklem hesabında kullanılan formülden yararlanılarak örneklem büyüklüğü hesaplanmış ve araştırmaya katılmayı kabul eden 104 hasta ile tamamlanmıştır. Veri toplama araçları olarak Kanser Hastası Sosyal Destek Ölçeği (KHSDÖ), Durumluluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği (STAI), sosyo-demografik özelliklerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından literatür incelenerek oluşturulan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik, Mann Whitney U, Kruskal Wallis testi ve All Pairwise çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Hastaların %30,8'inin 40-49 yaş grubunda, %54,8'inin kadın, 64,4'ünün ilköğretim mezunu olduğu saptanmıştır. Araştırmaya katılan hastaların KHSDÖ toplam puan ortalaması 141,38±20,82, KHSDÖ alt ölçeklerinden; güven desteği puan ortalaması 56,50±8,16, duygusal destek puan ortalaması 48,59±7,66 ve bilgi destek puan ortalaması 36,28±7,28 olarak saptanmıştır. Araştırmaya katılan hastaların STAI ölçeklerinden; durumluk kaygı puan ortalaması 40,40±3,89 ve sürekli kaygı puan ortalaması 46,67±6,33 olarak saptanmıştır. Hastaların gelir düzeyleri, tedaviye geldikleri kişi, gereksinim duyduğu anda yardım talep edebilmeleri, tedavinin aile ile olan ilişkileri etkileme durumları ile KHSDÖ toplam ve alt ölçekleri ile; yaşları, cinsiyetleri, öğrenim durumları, meslekleri, gelir durumları ve gelir düzeyleri, yürüyüş yapmaları, başka bir kronik hastalığı olma durumları ile STAI ölçeği arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). Araştırmanın sonucunda KHSDÖ toplam ve duygusal destek alt ölçeği ile durumluk kaygı arasında pozitif yönlü zayıf bir anlamlı ilişki, güven desteği alt ölçeği ile STAI ölçekleri arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı ilişki saptanmıştır. Bu bağlamda hastaların sosyal destek düzeylerinin yüksek, anksiyete seviyelerinin orta seviyede olduğu söylenilebilir.

As an important health problem worldwide, cancer is a universal issue leading to fear and stress in cancer patients and their relatives. The purpose of this study is to determine the social support and anxiety levels of patients receiving chemotherapy, and the study is conducted as a cross-sectional study. The study is conducted at the Ministry of Health Provincial Health Directorate Hatay Hospital ambulatory chemotherapy unit. The sample size is calculated based on the formula used for sample calculation in cases where the number of individuals in the popular is known, and completed with 104 patient who have agreed to participate in the study. Cancer Patient Social Support Scale (CSSS), The State-Trait Anxiety Inventory (STAI), and the Personal Information Form created by the researcher upon examination of the literature in order to determine the sociodemographic characteristics are used as data collection tools. The number, percentage, Mann Whitney U, Kruskal Wallis test, and All Pairwise multiple comparison tests are used for data evaluation. It is identified that 30.8% of the patients are in 40-49 age group, 54.8% are female, and 64.4% are elementary school graduates. CSSS total mean score average of the patients participating in the study is identified as 141.38±20.82, trust support mean score as 56.50±8.16, emotional support mean score as 48.59±7.66 and information support mean score as 36.28±7.28 from the CSSS subscales. The patients participating in the study is identified state anxiety mean score as 40.40±3.89 and trait anxiety mean score as 46.67±6.33 from the STAI scales. A statistically significant relationship is found between the patients levels of income, the persons accompanying the treatment, capability to ask for help in case of need, the treatment's impact on the relationship with the family and CSSS total and subscales as well as between the ages, genders, educational backgrounds, professions, levels of income, going for a walk, and another chronic disease and STAI scale (p<0.05). While a positive poor relationship is identified between the CSSS total and emotional support subscale and state anxiety scale, a positive moderate relationship is identified between the trust support subscale and the STAI scale. In this context, it can be said that the level of anxiety increases as the social support levels of the patients increase.