Ergenlerde cep telefonu problemli kullanımı ile bilinçli farkındalık ve stresle başa çıkma stillerinin belirlenmesi

Abstract

Hızlı gelişen teknolojinin ürünü olan cep telefonlarının bilinçsiz ve aşırı kullanımı gelişimsel dönemler arasında önemli bir yere sahip olan ergenlik dönemindeki bireyleri olumsuz olarak etkilemektedir. Olumsuz etkilerin belirlenmesi, önlenmesi için farkındalık ve stresle başa çıkma stilleri önemli yer edinmektedir. Araştırmada ergenlerin cep telefonu problemli kullanımı ile bilinçli farkındalık ve stresle başa çıkma stillerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla araştırma kesitsel tipte tanımlayıcı bir araştırma olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Hatay ili Antakya ilçesine bağlı liselerde 2017-2018 öğrenim döneminde öğrenim görmekte olan 28.144 öğrenci oluşturmaktadır. Örneklemini ise tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 6 lisede öğrenim gören 789 öğrenci oluşturmuştur. Verileri toplamada sosyodemografik veri formu, cep telefonu problemli kullanım ölçeği (PU), bilinçli farkındalık ölçeği ergen formu (BFÖ-E), ergenler için başa çıkma ölçeği (EBÇÖ) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirmesinde sayı, yüzdelik, Anova, Student t, Mann Whitney U, Kruskal Wallis ve spearman korelasyon testleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan ergenlerin PU toplam puanı 29.34±13.86, BFÖ-E toplam puanı 60.04±15.17, EBÇÖ aktif başa çıkma toplam puanı 6.32±2.52, kaçınan başa çıkma toplam puanı 4.87±2.23, olumsuz başa çıkma toplam puanı 2.60±1.87 olarak belirlenmiştir. Ergenlerin %85,4'ünün cep telefonu sahibi olduğu, %63,7'sinin ilk cep telefonunu 11-14 yaşlar arasında edindiği belirlenmiştir. Kız ergenlerin PU toplam ve EBÇÖ aktif başa çıkma puan ortalamaları erkeklere göre daha yüksektir. BFÖ-E ile PU toplam, sonuçlar, sosyal iletişim, bağımlılık, kaçınan başa çıkma ve olumsuz başa çıkma arasında negatif yönde, sonuçlar ve PU toplam puanları ile olumsuz başa çıkma alt ölçeği arasında negatif yönde zayıf anlamlı, sonuçlar, sosyal ilişkiler, bağımlılık ve PU toplam puanları ile kaçınan başa çıkma alt ölçeği arasında pozitif yönde zayıf anlamlı ilişkiler gözlenmiştir. Ergen sağlığını korumak, geliştirmek ve problemleri belirleyerek gerekli önlemleri almak için bilinçli farkındalık ile başa çıkma tarzları konusunda eğitimler verilmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Ergenler, Cep Telefonu Problemli Kullanımı, Bilinçli Farkındalık, Stres, Başa Çıkma.

The unconscious and excessive use of mobile phones, which are the products of fast developing technology, negatively affects the adolescents who have an important place among developmental periods. Mindfulness and coping styles play an important role in identifying and preventing negative effects. The aim of this study is to determine adolescents' problematic use of mobile phones and their mindfulness and coping styles. For this purpose, the study was carried out as a descriptive cross - sectional study. The population of the research consisted of 28.144 students who were studying in the 2017-2018 academic year in the high schools of the Antakya district of Hatay province. The sample consisted of 789 students studying in 6 high schools determined by the stratified sampling method. Sociodemographic Data Form, Problematic Mobile Phone Use Scale (PU), Mindful Attention Awareness Scale (MAAS) for adolescent form and KIDCOPE were used to collect data. Number, percentage, Anova, Student t, Mann Whitney U, Kruskal Wallis and spearman correlation tests were used to evaluate the data. The adolescents participating in our study total score of PU was 29.34±13.86, total score of MAAS was 60.04±15.17, total score of KIDCOPE active coping subscale was 6.32±2.52, avoiding coping subscale was 4.87±2.23, negative coping subscale was 2.60±1.87. It was determined that 85.4% of the adolescents had a mobile phone and 63.7% had their first mobile phone between the ages of 11-14. PU total and KIDCOPE active coping subscale scores of female adolescents were higher than males. There was a weakly negative correlation between MAAS with PU total, results, social communication, addiction, avoided coping subscales and negative coping subscale, results and PU total with negative coping subscale. There was a weak positive correlation between results, social communication, addiction and PU total with avoided coping subscale. It is recommended to provide trainings of mindfulness and coping styles in order to protect adolescent health, to improve problems and to take necessary measures by determining problems.Keywords: Adolescents Problematic Mobile Phone Use, Mindfulness, Stress, Coping Styles.