Hatay ili maydanoz (Petroselinum crispum (Mill.) Nym. ex A.W. Hill) üretim alanlarında görülen bazı virüs ve fitoplazma hastalıklarının enfeksiyon oranları ile doğal taşınması ve diğer konukçularının araştırılması

Abstract

Hatay ilinde 2017-2018 yıllarında maydanoz bitkisi yetiştiriciliği yapılan alanlarda hastalık etmeni oluşturan virüsler ile bunların doğal konukçuları ve vektörleri araştırılmıştır. Şüpheli maydanoz bitkilerinden alınan toplam 220 adet simptomlu bitki örneği simptomolojik, biyolojik (özsu inokulasyonu) ve serolojik (DAS-ELISA: Double Antibody Sandwich-Enzym Linked Immunosorbent Assay) yöntemleri ile incelenmiştir. Maydanoz tarlalarında sıklıkla şiddetli kloroz, mozaik lekeler, sarı beneklenme ve rozetleşme gibi simptomlar gözlenmiştir. Şüpheli maydanoz bitkilerinde sırasıyla PVY (%18.6), CeMV (%14.1) ve CMV (%7.7) enfeksiyonu belirlenmiştir. Ülkemizde maydanozda CeMV ve PVY ilk kez belirlenmiştir. Hatay ilinde maydanoz tarlalarında bulunan bu virüslerin ikili (PVY+CeMV) ve (PVY+CMV) ile üçlü (PVY+CeMV+CMV) enfeksiyonları olduğuda belirlenmiştir. Karışık enfeksiyonlar arasında en fazla PVY+CeMV (%3.2) bulaşıklığının olduğu görülmüştür. Şüpheli maydanoz örneklerinde AMV, ArMV, BBWV, EMDV, TBRV, TMV, TSWV ve TYLCV enfeksiyonuna ise rastlanmamıştır.Arazi çalışmaları sırasında ilkbahar ve sonbahar döneminde maydanoz bitkilerinde Myzus persicae, Aphis fabae ve Macrosiphum euhorbia türleri belirlenmiştir.Şüpheli yabancı otlar örneklerinden Urtica dioca ve Solanum nigrum örneklerinde PVY; Duacus carota (yabani havuç) ve Mercurialis annua'da CeMV; Malva sylvestris, Mercurialis annua ve Orabanche ramosa'da CMV; Stellaria media'da AMV enfeksiyonu belirlenmiştir. Bu çalışma ile ülkemizde parazitik bitki Orabanche ramosa'da CMV enfeksiyonu ile Dacus carota (yabani havuç) ve Mercurialis annua'da CeMV ilk kez belirlenmiştir.

Viruses and their natural hosts and vectors which cause diseases in parsley cultivated areas in the province of Hatay were investigated in 2017-2018. A total of 220 symptomatic plant specimens from suspected parsley plants were examined by using symptomological, biological (inoculation) and serological (DAS-ELISA: Double Antibody Sandwich-Enzym Linked Immunosorbent Assay) methods. The most common symptoms observed were severe chlorosis, mosaic spots, yellow spots and badges in the fields of parsley. PVY (18.6%), CeMV (14.1%) and CMV (7.7%) infections were determined from suspected parsley plants. CeMV and PVY infections were firstly detected in parsley plants in Turkey. These virus infections were also found to be double (PVY+CeMV), (PVY+CMV) and triple (PVY+CeMV+CMV) mixed infections. Among the mixed infections, most of the infections were PVY+CeMV (3.2%). In suspected parsley samples, AMV, ArMV, BBWV, EMDV, TBRV, TMV, TSWV and TYLCV infections were not found. Myzus persicae, Aphis fabae and Macrosiphum euhorbia colonies were inspected on parsley plants in field conditions during spring and autum periods.PVY was positivly tested in suspected samples of Urtica dioica and Solanum nigrum. CeMV infection was detected in Dacus carota (wild carrot) and Mercurialis annua samples. Malva sylvestris, Mercurialis annua and Orabanche ramosa samples were found to be infected with CMV. AMV was detected in Stellaria media. This is the first report of CMV infection in parasitic plant Orabanche ramosa, and CeMV infection in Daucus carota (wild carrot) and Mercurialis annua samples in Turkey.