Amik Ovası koşullarında bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin fizyolojik, morfolojik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma; Antakya-Hatay koşullarında, 2013-2014 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Deneme, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulmuş ve 12 adet ekmeklik buğday genetipi (Vittorio, Masaccio, Stendal, Adana 99, Karatopak, Osmaniyem, Ceyhan 99, Sagittario, Azul, PG T3-02, Lucilla, PG 227) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, başaklanma süresi, bitki boyu, metrekaredeki bitki sayısı, metrekaredeki sap sayısı, metrekaredeki başak sayısı, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başak tane ağırlığı, tane verimi, klorofil GS55 (Başaklanma dönemi), klorofil GS80 (Erken Hamur Olum dönemi), bitki örtüsü sıcaklığı, hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı, protein oranı, yaş gluten oranı, sedimantasyon, alveograf enerji ve tane sertliği değerleri incelenmiştir.Genotip ortalamaları olarak; başaklanma süresi 93.5-103.7 gün, bitki boyu 93.5-113.5 cm, metrekaredeki bitki sayısı 397.5-478.7 adet, metrekaredeki sap sayısı 716.2-952.5 adet, metrekarede başak sayısı 676.2-1007.5 adet, başak uzunluğu 8.7-12.1 cm, başakta başakçık sayısı 17.5-20.2 adet, başakta tane sayısı 46.5-72.5 adet, başakta tane ağırlığı 2.2-3.8 g, tane verimi 759.1-1011.2 kg/da, başaklanma dönemi klorofil 41.1-48.7 spad, erken hamur olum dönemi klorofil 37.7-52.1 spad, bitki örtüsü sıcaklığı 21.8-22.9 0C, hektolitre ağırlığı 80.3-86.7 kg, bin tane ağırlığı 32.1-48.1 g, protein oranı % 11.4-14.3, yaş gluten içeriği % 26.3-33.6, sedimantasyon değeri 24.5-51.7 ml, alveograf enerji 223-337 joule, tane sertliği % 37-73.4 arasında değiştiği belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan ekmeklik buğday genotiplerinden; Lucilla ve Osmaniyem çeşitlerinin hem yüksek verim hem de kaliteli çeşitler olarak Amik Ovası koşulları için önerilebileceği belirlenmiştir.

This research was conducted at Antakya-Hatay ecological condition in 2013-2014 growing season. Experimental design was Completely Randomized Block Design (RCBD) with four replications. Twelve bread wheat genotypes (Vittorio, Masaccio, Stendal, Adana 99, Karatopak, Osmaniyem, Ceyhan 99, Sagittario, Azul, PG T3-02, Lucilla, PG 227) were grown in the Antakya-Hatay region. In the research, plant heading time, plant height, number of plant per square meter, number of stem per square meter, number of spike per square meter, spike length, number of spikelet per spike, number of grain per spike, grain weight per spike, grain yield, chlorophyl content, canopy temperature, hectoliter, thousand grain weight, protein ratio, wet gluten content, sedimentation value, alveograph energy and grain hardness were determined.The mean values were determined as 93.5-103.7 days for heading time, 93.5-113.5 cm for plant height, 397.5-478.7 for number of plant per square meter, 716.2-952.5 for number of stem per square meter, 676.2-1007.5 for number spike per square meter, 8.7-12.1 for spike length, 17.5-20.2 for number of spikelet per spike, 46.5-72.5 for number of grain per spike, 2.2-3.8 for grain weight per spike, 759.1-1011.2 for grain yield, 41.1-48.7 for chlorophyll content at heading time, 37.7-52.1 for chlorophyll content at early dough, 21.8-22.9 0C for canopy temperature, 80.3-86.7 for hectoliter, 32.1-48.1 for thousand grain weight, % 11.4-14.3 for protein ratio, % 26.3-33.6 for wet gluten content, 24.5-51.7 ml for sedimentation value, 223-337 joule for alveograph energy % 37-73.4 for grain hardness. In general, Lucilla and Osmaniyem cultivars both high yield and high quality paremetrs can be suggested to cultivate in the Hatay Amik Plain conditions.