İzmir kekiği (Origanum onites L.), mercanköşk (Origanum majorana L.) ve O. onites X O. majorana melezine ait uçucu yağların bazı yabancı ot tohumlarının çimlenmesi üzerine biyo-herbisidal potansiyellerinin araştırılması

Abstract

Çalışmada; İzmir kekiği (Origanum onites), mercanköşk (O. majorana), bunların % 50'lik karışımı ve O. onites x O. majorana melezinden elde edilen uçucu yağların farklı dozlarda (0.5, 1, 2, 4, 8 ve 16 μl/petri) kültür bitkilerinde önemli sorun olan yabancı otlardan; beyaz horoz ibiği (Amaranthus albus L.), melez horoz ibiği (Amaranthus hybridus L.), kırmızı köklü tilki kuyruğu (Amaranthus retroflexus L.), kısır yabani yulaf (Avena sterilis L.), benekli darıcan (Echinochloa colonum (L.) Link.), dev hardal (Hirchfeldia incana (L.) Lagr. Foss.), çok çiçekli delice (Lolium multiflorum (L.) Lam.), semiz otu (Portulaca oleracea L.), yapışkan ot (Setaria verticillata (L.) P. Beauv.) ve yabani hardal (Sinapis arvensis L.)'a ve bazı kültür bitkilerinden; biber (Capsicum annuum L.), domates (Lycopersicon esculentum L.), makarnalık buğday (Triticum durum L.), ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) ve mısır (Zea mays L.) tohumlarının çimlenmesine olan etkisi araştırılmıştır.Kullanılan tüm uçucu yağlara karşı A. albus, P. oleracea ve S. arvensis oldukça hassas olmasına rağmen A. sterilis, H. incana ve E. colonum dayanıklı olarak bulunmuştur. Uçucu yağların yabancı ot tohumlarının çimlenmesi üzerindeki etki düzeylerine bakıldığında: O. onites, P. oleracea üzerinde; O. majorana, A. hybridus, A. sterilis, L. multiflorum, S. verticillata ve S. arvensis üzerinde; Karışım ise, A. albus, A. retroflexus, E. colonum ve H. incana üzerinde diğer uçucu yağlardan daha fazla etkili olmuştur. Melez bitkiden elde edilen uçucu yağın etkisi diğerlerine göre daha düzeyde gözlenmiştir. Kullanılan uçucu yağların kültür bitkilerinin tohum çimlenmesi üzerine olan etkilerine bakıldığında, tüm uçucu yağlar en fazla Capsicum annuum tohumlarıüzerinde etkili olurken en az etki Zea mays tohumları üzerinde gözlenmiştir.

In this study, essential oils with the doses of 0.5, 1, 2, 4, 8 and 16 μl/petri dish of bio-herbicidal potential of Origanum onites L., Origanum majorana L., their mixture (O. onites 50% + O. majorana 50% ) and hybrid oregano (O. onites x O. majorana) were investigated on seed germination of weeds (white pigweed, Amaranthus albus L.; smooth pigweed, Amaranthus hybridus L.; redroot pigweed, Amaranthus retroflexus L.; sterile wild oat, Avena sterilis L.; jungle rice, Echinochloa colonum (L.) Link.; hoary mustard, Hirchfeldia incana (L.) Lagr. Foss.; rye grass, Lolium multiflorum (L.) Lam.; common purslane, Portulaca oleracea L.; bristly foxtail, Setaria verticillata (L.) P. Beauv. and wild mustard Sinapis arvensis L.) and crops (pepper, Capsicum annuum L.; tomato, Lycopersicon esculentum L.; durum wheat, Triticum durum L.; common wheat, Triticum aestivum L. and corn, Zea mays L.).Although A. albus, P. oleracea and S. arvensis were found as highly sensitive to all essential oils used, A. sterilis, H. incana and E. colonum are more resistant. When the effect levels of essential oils on weeds are examined: O. onites, on P. oleracea; O. majorana on A. hybridus, A. sterilis, L. multiflorum, S. verticillata and S. arvensis; the mixture was more effective on A. albus, A. retroflexus, E. colonum and H. incana than other essential oils. The effect of the essential oil obtained from the hybrid oregano was far weaker than the others. When the effects of essential oils on crops were examined, all essential oils were the most effective on C. annuum while the least effect was found on Z. mays.