Organik zeytin yetiştiriciliğinde zeytin güvesi, Prays oleae Bern. (Lepidoptera:Yponomeutidae)`nin kitlesel tuzaklama ile kontrolü

Abstract

Çalışma 2017-2018 yıllarında Hatay ilindeki organik zeytin yetiştiriciliğinde zeytin güvesi, Prays oleae Bern. (Lepidoptera: Yponomeutidae)'nin kitlesel tuzaklama ile kontrolünü değerlendirmek amacı ile yapılmıştır. Çalışmalar Altınözü ilçesine bağlı Sarıbük köyü, Tokaçlı mahallesi ve Türkmenmezrası'da bulunan organik zeytin bahçelerinde zeytin güvesi feromonu ve delta tuzak kullanılarak yapılmıştır. Çalışmanın yapıldığı Sarıbük köyünde 'Saurani + Halhali + Haşebi', Tokaçlı mahallesinde 'Haşebi + Saurani' ve Türkmenmezrası'nda ''Karamani + Saurani' organik zeytin çeşitleri mevcuttur. Çalışmada Sarıbük köyünde 2017 yılında 49 adet, 2018 yılında ise 30 adet, 2018 yılında Tokaçlı mahallesinde 32, Türkmenmezrası'nda ise 25 adet zeytin güvesi feromonu ve delta tuzak zararlıya karşı kitlesel tuzaklamada kullanılmış ve tuzaklar tarafından yakalanan erginler 2017 de 15 günde, 2018 ise haftalık olarak sayılmış ve erginler temizlenmiş, feromonlar ise her 40 günde bir yenisi ile değiştirilmiştir. 2017 yılında Sarıbük köyünde örnekleme süresince 49 adet feromon tuzağı tarafından 1,219 adet zeytin güvesi ergini yakalanmıştır. Çalışmada en fazla zeytin güvesi ergini 6 Haziran da yakalanmış, daha sonraki örneklemede zararlının popülasyon yoğunluğunda önemli azalmalar gözlenmiştir. 2018 yılında Sarıbük köyünde örnekleme süresince 30 adet feromon tuzağı tarafından 14,393 adet zeytin güvesi ergini yakalanmıştır. Çalışmada ilk zeytin güvesi erginleri 15 Nisan 2018, en fazla zeytin güvesi ergini ise 13 Mayıs 2018 tarihinde yakalanmış, daha sonraki örneklemede zararlının popülasyon yoğunluğunda önemli azalmalar gözlenmiştir. 2018 yılında Tokaçlı mahallesinde örnekleme süresince 32 adet feromon tuzağı tarafından 37,953 adet zeytin güvesi ergini yakalanmıştır. Çalışmada ilk zeytin güvesi erginleri 29 Mart 2018, en fazla zeytin güvesi ergini ise 29 Mart 2018 tarihinde yakalanmış, daha sonraki örneklemede zararlının popülasyon yoğunluğunda 3 Mayıs 2018'e kadar önemli azalmalar gözlenmiştir. Türkmenmezrası'nda örnekleme süresince 25 adet feromon tuzağı tarafından 45,354 adet zeytin güvesi ergini yakalanmıştır. Çalışmada ilk zeytin güvesi erginleri 29 Mart 2018, en fazla zeytin güvesi ergini ise 29 Mart 2018 tarihinde yakalanmış, daha sonraki örneklemede zararlının popülasyon yoğunluğunda 3 Mayıs 2018'e kadar önemli azalmalar gözlenmiştir. 28 Eylül 2017 ve 04 Ağustos 2018 tarihlerinde yapılan değerlendirmede Sarıbük köyünde vuruklu zeytin danesine rastlanmamıştır. Ancak 19 Temmuz 2018 tarihinde Tokaçlı mahallesinde zarar oranı 0,2-0,7, Türkmenmezrası'nda ise zarar oranı 0,4-1 arasında belirlenmiştir.

The study was carried out in 2017-2018 in order to evaluate the control of olive moth Prays oleae Bern. (Lepidoptera: Yponomeutidae) with mass trapping in organic olive production. Studies were carried out in organic olive orchards in Sarıbük (Saurani + Halhali + Haşebi varieties), Tokaçlı (Haşebi + Saurani varieties) and Türkmenmezrası (Karamani + Saurani varieties) villages in Altınözü district of Hatay province, Turkey, using delta traps with olive moth pheromone. Number of pheromone traps were 49 (2017) and 30 (2018) in Sarıbük village, 32 (2018) in Tokaçlı village and 25 (2018) in Türkmenmezrası. Number of adults caught was counted every other week in 2017, and weekly in 2018, adults were cleaned and pheromone capsules were replaced with new ones in every fourty days.In 2017, 1219 olive moth adults were caught by 49 pheromone traps in Sarıbük village. The highest number of adults was caught on 6th June, it was observed that the population density decreased significantly in later samplings. In 2018, 14,393 olive moth adults were caught by 30 pheromone traps in Sarıbük village. The first adults were caught on 15th April and the highest number caught was on 13th May. It was observed that the population density decreased significantly in later samplings.In 2018, 37,953 olive moth adults were caught by 32 pheromone traps in Tokaçlı village. The first adults were caught on 29th March and the highest number caught was also on 29th March. It was observed that the population density decreased significantly in later samplings until 3rd May. For the same year, 45,354 olive moth adults were caught by 25 pheromone traps in Türkmenmezrası village. The first adults were caught on 29th March and the highest number caught was also on 29th March. It was observed that the population density decreased significantly in later samplings until 3rd May.There was not any injured olive in Sarıbük village for both of the years observed on 28th September 2017 and 04th August 2018. In 2018, damage rates were determined to be between 0.2-0.7 in Tokaçlı and between 0.4-1 in Türkmenmezrası, both observed on 19th July.