Şırnak ili pamuk ve mısır ekim alanlarında bulunan zararlı lepidoptera türleri, popülasyon yoğunlukları ve doğal düşmanları üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışma, Pamuk ve ikinci ürün mısırda zararlı lepidopter türlerini, önemli türlerin popülasyon gelişimlerini, yoğunluklarını ve doğal düşmanlarını belirleyebilmek için 2016-2017 yıllarında Şırnak ilinin Silopi ve Cizre ilçelerinde yürütülmüştür. Pamuk yetiştiriciliği yapılan alanlardan elde edilen lepidopter türlerden Helicoverpa armigera (Hübner) ve Earias insulana (Boisduval) ekonomik olarak en önemli zararlı türler olarak belirlenmişlerdir. İkinci derecede zararlı türler ise Spodoptera exigua (Hübner) ve Agrotis ipsilon (Hufnagel) olarak tespit edilmiştir. Bu türlerden H. armigera ve E. insulana çalışma yapılan her alanda bulunmuş ve mücadele yapılmadığı takdirde zarar verdikleri gözlemlenmiştir. Mısır alanlarında yapılan çalışmalarda ise en yüksek oranda elde edilen türler, Sesamia cretica (Lederer) ve S. exigua olmuştur. Daha düşük oranlarda ise H.armigera, Ostrina nubilalis (Hübner), A. ipsilon ve E. insulana zararlı türler olarak belirlenmiştir. Özellikle S. cretica'nın koçanlara büyük oranda zarar verdiği ve verim kayıplarına neden olduğu tespit edilmiştir. Şırnak ilindeki pamuk ve mısır alanlarında yapılan bu çalışmada, belirlenen lepidopter türlerin predatörleri olarak Coleoptera takımının Coccinellidae (beş tür), Carabidae (bir tür), Diptera takımının Syrphidae (bir tür); Hemiptera takımının Anthocoridae (bir tür), Nabidae (bir tür) ve Miridae (bir tür); Hymenoptera takımının Sphecidae (bir tür) ve Neuroptera takımının Chrysopidae (bir tür) familyasına giren 15 tür tespit edilmiştir.

This study was conducted to determine Lepidoptera species, population changes, densities and natural enemies of important species on cotton and secondary crop maize between 2016-2017 in Cizre and Silopi provinces of Şırnak. Helicoverpa armigera (Hübner) and Earias insulana (Boisduval) were determined as the most economically important Lepidoptera species on cotton. Spodoptera exigua (Hübner) ve Agrotis ipsilon (Hufnagel) were found as Lepidoptera secondary important species. H. armigera and E. insulana within these species were found in every location studied, and they was observed that it might be very harmful if any management strategies were not undertaken.However, in maize production areas, Sesamia cretica (Lederer) and S. exigua were seen as the most economically important species, while H.armigera, Ostrina nubilalis (Hübner), A. ipsilon and E. insulana were determined as secondary important species. It was found out that especially S. cretica was seriously harmful on maize ears and it caused yield loses. Fifteen natural enemies as predators of determined lepidopteranspecies in this study made in Şırnak's cotton and maize production areas were determined within Coccinellidae (five species) from Coleoptera and Carabidae (one species), Syrphidae (one species) from Diptera, Anthocoridae (one species), Nabidae (one species) and Miridae (one species) from Hemiptera, Sphecidae (one species) from Hymenoptera, Chrysopidae (one species) from Neuroptera.