II. Meşrutiyet`in ilanına kadar Sıpikan Aşireti

Abstract

Sıpikan aşireti, birçok Kürt aşireti gibi hem Osmanlı Devleti hem de İran Devleti'nin sınır boylarında yaşamış mücadeleci ve savaşçı bir aşirettir. Sıpikanlılar, Kürt tarihinin en eski yazılı tarihi kaynağı olan Şerefnameye göre, Musul coğrafyasına ait bir halktır. Tarihi sürece bakıldığındığında Sıpikanlılar, Hz. Ömer döneminde İslamiyetle tanışmışlardır. O tarihten itibaren birçok İslam devletinde askeri olarak aktif rol almışlardır. Emeviler, Abbasiler, Eyyübiler, Selçuklular ve Osmanlı Devleti içerisinde varlıklarını sürdürmüşlerdir.Sıpikan aşireti, II. Selim dönemiyle birlikte Osmanlı Devletine aktif olarak varlığını göstermeye başlamıştır. Sultan II. Selim, hudut boyunu sağlamlaştırmak için Sıpikan Aşiretini, Osmanlı İran sınırına yerleştirmiştir. Böylelikle Osmanlı Devletinin doğu sınırı güvenceye alınmış oluyordu. Aşiret, Kasrı Şirin Antlaşmasıyla ayrılan Osmanlı İran sınırı arasında ki bitmez sorunların bir parçası olmuştur. Sıpikan aşireti, bölgenin diğer güçlü aşiretleri olan Haydaranlı, Celali ve Zilanlı aşireti ile de birçok kez problem yaşamış ve kendi aralarında çatışmışlardır. Hudut boylarında ikamet eden Sıpikanlılar, tebaası oldukları devletle sorunlar yaşadıklarında diğer devlete iltica etmekteydiler. Bu durum Osmanlı Devleti ile İran arasında sorunlar çıkmasına neden olmuştur. Hudut boylarında Sıpikanlıların yaşadığı diğer sorunlar ise, yaylak-kışlak meselesi, arazilerin işgali, sorunlu yerler meselesi ve isyanlardı. Ayrıca aşiret, Van'a muhafız olarak atanan Derviş Paşa tarafından konumunu güçlendirmek için kullanılmıştır.

Sipikan tribe, like many Kurdish tribes, is a militant and warrior tribe that lived borderline both in the Ottoman Empire and in the state of Iranian. Sipikan tribe is a public that is from Mosul geography according to Serefname which is the oldest written source of Kurdish history. Sipikan tribe had met with Islam in the time of Hazrat Umar. Since then, they had been actively involved in military affairs in many Islamic states. Sipikan trible had come under the rule of Umayyads, Abbasids, Ayyubids, Seljuks and Ottoman Empire.Sipikan tribe had started to take an active role in the Ottoman Empire in the time of Selim II. Sultan II. Selim had placed Sipikan tribe to consolidate the border line on the Ottoman Iranian border. Thus, the eastern border had been secured. It had became part of the endless problems after the Ottoman Iranian border had been determined by the Kasrı Sirin Treaty. Dervis Pasha who was appointed to Van as a safeguard had used the tribe for his self interest. Sipikan tribe had had many problems with the other strong tribes of the region like the Haydaran, the Jalali and the Zilan tribe and they had interfered among themselves. Sipikans that lived in border line had taken refuge in other state when they had had problems with the state they were subjected to. The other problems of Sipikans that lived in border line were issue of summer pasture-winter quarters, invasion of the land, issue of problematic places, rebellions.